Dawno temu w Elblągu... decydowano o odbudowie wieży kościoła św. Mikołaja
Półtora roku temu rada kościelna i rada parafialna św. Mikołaja podjęły decyzję o odbudowie lub rozbudowie wieży kościoła św. Mikołaja na podstawie rysunków i kosztorysów mistrza budowlanego pana Boltena z Królewca (niem. Königsberg). Od początku roku sprawa odbudowy wieży jest rozpatrywana przez Ministerstwo Kultury, jako najwyższego organu nadzorczego – o tym pisała elbląska prasa w czerwcu 1901 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
Wyłącznik obustronny obrotostołu (Głos z przeszłości, odc. 148)
- W czasie trwania Wart Pokoju dokonany zostanie przegląd 12 sztuk spawarek elektrycznych, a ich uszkodzenia będą usunięte - pisała prasa w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu... Zawada obchodziła setną rocznicę powstania
Z okazji przypadającej wczoraj setnej rocznicy istnienia sąsiedniej miejscowości Zawada (niem. Pangritz Kolonie) wczoraj wieczorem w sali domu gościnnego „Concordia” na Zawadzie odbyło się uroczyste zebranie, na którym frekwencja była bardzo wysoka i które przebiegało w miłej atmosferze. Wzięło w nim udział blisko stu uczestników, wśród nich znaczna część to mieszkańcy Elbląga – o tym pisała elbląska prasa w czerwcu 1901 roku, Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
Śladami dawnych kiosków
Na początku 2023 roku na popularnej facebookowej grupie Zdjęcia Elbląga pojawiły się fotografie przystanku tramwajowego przy ulicy 1 maja (obok PZU), na których brakowało już znajdującego się tam wcześniej kiosku. Post wywołał niemałe poruszenie – mieszkańcy wyrażali ubolewanie, że to kolejny kiosk na mapie miasta, z którym trzeba było się pożegnać. Później podobne reakcje wywołało usunięcie kiosku przy ulicy Gwiezdnej. Faktycznie, dziś o tych punktach mówimy już w zasadzie głównie w czasie przeszłym.
"Zapas koksu na 14 miesięcy" (Głos z przeszłości, odc. 147)
- W Elblągu odbyło się zebranie organizacyjne rzemieślniczej spółdzielni pracy fryzjerów "Solidarność". Spółdzielnia ta otwiera w mieście pierwsze dwa spółdzielcze zakłady fryzjerskie - pisała prasa w 1950 r.
Od ruiny do świątyni (Elbląski kościół Bożego Ciała, odcinek 2)
W pierwszym odcinku mojej opowieści o kościele Bożego Ciała przedstawiłem, jak obiekt ten zmagał się z przeciwnościami losu od momentu powstania do lat 50. XX w., kiedy to otarł się o unicestwienie. Dziś opowiem o tym, jak przez kolejne 30 lat wegetował jako ruina i jak z tej ruiny został odbudowany do funkcji świeckich, aby następnie – wskutek korzystnego splotu okoliczności i z wykorzystaniem krótkotrwałej koniunktury - przywrócono mu funkcje liturgiczne. Rozmyślając o tych wydarzeniach dochodzę do przekonania, że od ponad siedmiu wieków obiekt ten korzysta ze szczególnej ochrony. Zresztą oceńcie to sami. Zapraszam do lektury oraz merytorycznych komentarzy.
Dawno temu w Elblągu… miasto odwiedził biskup warmiński
Z okazji zaplanowanej jutro wizyty biskupa warmińskiego, dr Thiela z Fromborka (niem. Frauenburg) tutejszy kościół katolicki został przyozdobiony girlandami i zielonymi dodatkami. Przy wejściu na plac kościelny postawiono ozdobioną flagami bramę. Plac przed kościołem również został bogato i pięknie udekorowany - o tyym pisała elbląska prasa w czerwcu 1901 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
"Brak przy bufecie odpowiedniego magazynu" (Głos z przeszłości, odc. 146)
- Ponieważ Zjednoczenie Przemysłu Cukrowniczego, realizując swe zamierzenia oprze się przede wszystkim na upośledzonej w chwili obecnej pod względem lokalowym Fabryce Cukrów w Elblągu, przed zakładem tym otwierają się duże możliwości" – pisała prasa w 1950 r.
Elbląski kościół Bożego Ciała (Na przekór przeciwnościom losu, odcinek 1)
Na temat kościoła Bożego Ciała napisano już bardzo dużo w stylu publicystycznym, popularno-naukowym i naukowym. Do szczególnie ważnych opracowań należą te ostatnie autorstwa ks. prof. W.Zawadzkiego publikowane m.in. w „Studiach Elbląskich”. Również Bartosz Skop zgłębia i popularyzuje historię tego obiektu sakralnego. Nie mam zamiaru z żadnym z nich konkurować. Jest jednak w powojennej historii tego obiektu kilka zdarzeń i aspektów, które od lat mnie intrygowały, zachęcając do popatrzenia na nie z dalszej perspektywy i odszukania w nich – w powiązaniu z wydarzeniami sprzed wieków - jakiejś logiki. Wszystko to sprawiło, że powstał ten oto tekst. Ze względu na jego objętość podzieliłem go na dwie części.
Dawno temu w Elblągu... doszło do bójki na Królewieckiej
W środowy wieczór na ulicy Królewieckiej (niem. Königsbergerstraße) zebrała się spora grupa gapiów. Na rogu ulicy Kaznodziei (niem. Predigerstraße) doszło do bójki z udziałem kilku mężczyzn. Gdy na miejsce przybył policjant i nakazał rozdzielić się biorącym udział w bójce mężczyznom, jeden z nich zaczął się z niego wyśmiewać, szydzić i nawet zwracać na „ty”. Gdy funkcjonariusz chciał go aresztować, stawiał on duży opór, wyrwał się mu, wyjął nóż i groził, że zaatakuje nim policjanta. Ostatecznie funkcjonariusz nie miał innego wyjścia, jak tylko powstrzymać się od aresztowania wściekłego mężczyzny – o tym pisała elbląska prasa w maju 1901 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
Zostanie awansowanych kilku pracowników (Głos z przeszłości, odc. 145)
- Otwarcie przedszkola, które czynne będzie bez przerwy w okresie akcji żniwno-omłotowej zostało przyjęte przez chłopów z dużym zadowoleniem, gdyż pozwoli kobietom na wzięcie udziału w pracach żniwno-omłotowych - pisała prasa w 1950 r.
Dawno temu... miała ruszyć budowa portu w okolicach Kadyn
W poniedziałek, 20 maja, rozpoczną się prace nad budową portu w okolicy Kadyn (niem. Cadinen). Budową portu zajmie się firma Schmalfeldt und Reich – o tym pisała elbląska prasa w maju 1901 roku. Przeczytaj, o czym jeszcze pisano.
"Przyrząd do usprawniania mycia" (Głos z przeszłości, odc. 144)
- Do akcji żniwnej przygotowano 3 żniwiarki, 7 snopowiązałek, 3 motory elektryczne i 1 lokomobilę. Dobry stan maszyn w Fiszewie jest zasługą traktorzystów i mechaników ekipy brygadzisty Wiśniewskiego - pisała prasa o zbiorach zboża w regionie w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu… zmarł radca budowlany
- Zwracamy jeszcze raz uwagę na mający się odbyć dziś wieczorem o godz. 20 premierowy występ cyrku Braun i Semsrott, podczas którego zaprezentuje się cały personel artystyczny. Na dzisiejszy wieczór przewidziano nadzwyczajnie bogaty program. Ponieważ znamy już możliwości cyrkowców z ich poprzednich występów, możemy z czystym sercem polecić udział w tym wydarzeniu. W piątek, 10 maja odbędzie się wielki performance - pisały gazety na początku XX w.
Systematyczne wycieczki krajoznawcze (Głos z przeszłości, odc. 143)
- W najbliższą niedzielę, 16 bm. odbędzie się wycieczka na III Festiwal Sztuk Plastycznych w Sopocie - pisała prasa o planach Związku Zawodowego Kolejarzy węzła elbląskiego w 1950 r.
Dawno temu w Elblągu…Nowy dzwon w kościele św. Anny
Nowy dzwon wyprodukowany dla kościoła św. Anny (znajdował się w dzisiejszym parku Traugutta - red.), który, jak już wspominaliśmy na naszych łamach, przybył do naszego miasta w sobotę, został odlany w dworskiej odlewni dzwonów pana Franza Schillinga w Apoldzie - informowały gazety w maju 1900 roku. O czym jeszcze pisały wówczas gazety?
Pod żaglami „Die Stadt Elbing“
Heinrich Döring był elbląskim kupcem (miał monopol na handel solą w Prusach). W 1738 r. postanowił w elbląskiej stoczni wybudować żaglowiec. Galiot dostał imię od miasta, w którym powstał - „Die Stadt Elbing“.
Autobusem „13” w latach 90., czyli trasa pełna wspomnień
Wśród miłych wspomnień związanych z dzieciństwem w latach 90. wymieniałem już m.in. wyprawy na tzw. ruski rynek, do Empiku przy 1 maja czy do parku Kajki. Tym razem chciałbym poświęcić trochę miejsca innemu pozytywnemu skojarzeniu, jakim są… przejażdżki autobusem linii nr 13 i mijane na jej trasie ulice.
Plagi dzików (Głos z przeszłości, odc. 142)
- Powiatowa Rada Narodowa powzięła na ostatnim posiedzeniu uchwałę o zorganizowaniu wielkiej obławy na dziki. - pisała prasa o powiecie elbląskim w 1950 r.
Co się stało z zamechowskim archiwum (Zamechowska dokumentacja konstrukcyjna, odc. 2)
W pierwszym odcinku serii publikacji poświęconych zamechowskiej dokumentacji konstrukcyjnej opisałem system numerowania tej dokumentacji. W niniejszym opracowaniu opowiem jak i gdzie dokumentacja ta była przechowywana, w jakiej formie, do czego służyła, jak nią zarządzano, kto nią zarządzał oraz co się z nią stało po 1990 r.. Przypominam, że mówimy o zbiorze, który sumarycznie liczył blisko milion dokumentów reprezentujących wszystkie zamechowskie linie produktowe i który był przechowywany w dwóch archiwach znajdujących się w budynkach administracyjnych A1 przy ul. Stoczniowej i B1 – przy al. Grunwaldzkiej. Zachęcam do lektury.
