Elbląskie placówki oświatowe realizują program profilaktyki uzależnień w codziennej działalności wychowawczej, a także w ramach projektu „Mój wybór, moje życie – program terapeutyczny dla uczniów elbląskich szkół podstawowych i gimnazjalnych” finansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Czy młodzież pali papierosy?
Program powstał w wyniku diagnozy i analizy problemów dzieci i młodzieży w elbląskich szkołach. Szczególną uwagę zwrócono na zbadanie umiejętności komunikacyjnych uczestników projektu, poziomu pewności siebie i aktywności społecznej, umiejętności pracy w zespole, rozwiązywania problemów, wyznaczania własnych celów życiowych, ryzyka wystąpienia u uczniów uzależnień i sytuacji niepożądanych.
Na początku realizacji projektu - w październiku 2009 - badaniem ankietowym „Mój wybór – moje życie…” objętych zostało 725 uczniów z 25 elbląskich placówek, w tym z piętnastu szkół podstawowych i z dziesięciu gimnazjalnych. Wzięło w nim udział 279 dziewczynek i 435 chłopców z terenu miejskiego oraz dziewięć dziewczynek i dwóch chłopców z terenu wiejskiego.
Wyniki badań wykazały m.in., że najbardziej niepokojącym zjawiskiem wśród młodzieży jest przezywanie innych, używanie wulgarnych słów oraz udział w bójkach chłopców. Przyznała się do tego ponad połowa ankietowanych. W walce ze stresem radzi sobie niewiele ponad połowa uczniów. Większość młodzieży nie zna i nie stosuje technik relaksacyjnych.
Ewaluacja badała także ryzyko wystąpienia u uczniów uzależnień. Spośród wszystkich używek uczniowie najczęściej sięgali po papierosy. Okazało się, że uczestniczące w projekcie dziewczynki – częściej niż chłopcy – przyznawały się do sięgania po papierosy, alkohol i narkotyki. Prawie wszyscy ankietowani zdawali sobie sprawę z przyczyn uzależnienia od alkoholu.
By uczyć się radzić sobie z problemami
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań ankietowych zostały przygotowane programy warsztatów terapeutyczno-edukacyjnych, treningów praktycznych, spotkań z rodzicami oraz wyjść do kina i teatru.
Warsztaty terapeutyczno-edukacyjne są prowadzone w piętnastu podstawówkach i dziesięciu gimnazjach, w których utworzono 59 grup warsztatowych. W każdej grupie odbywa się dwuletni cykl zajęć z udziałem dwóch specjalistów. Łącznie zajęcia prowadzi 80 specjalistów: pedagogów, psychologów i terapeutów. Przeprowadzono dotąd 3 493 godziny warsztatów oraz wyjść do kina i teatru z uczniami. Uczestniczyło w nich 916 uczniów, w tym 365 dziewczynek i 551 chłopców. Odbyło się 70 treningów praktycznych. Polegały one na samodzielnym przygotowaniu m.in. prezentacji, happeningu, akcji charytatywnej, np. w schronisku dla zwierząt. Terapeuci spotkali się także z rodzicami młodzieży, ponieważ postawa, motywacja i umiejętności rodziców są bardzo ważne w procesie wychowania.
Czy profilaktyka coś daje?
Po zakończeniu pierwszego cyklu przeprowadzono kolejną ankietę – ewaluacyjną. Jej wyniki zobrazowały postępy w postawach uczniów.
Pozytywne zmiany nastąpiły we wszystkich badanych obszarach postaw. Największy postęp uczniowie uczynili w zdobywaniu wiedzy dotyczącej uzależnień. Są bardziej otwarci, chętniej mówią o swoich emocjach. Nastąpiło zmniejszenie sytuacji patologicznych – uczestnictwa w bójkach i zażywania narkotyków. W 82,35% badanych placówkach nastąpiło zmniejszenie ilości godzin nieusprawiedliwionych po II semestrze nauki. W 88,23% placówkach zwiększyła się średnia ocen na koniec roku szkolnego. Najsłabiej opanowana umiejętność to świadomość swoich mocnych stron, talentów.
Program się kończy i co dalej?
Wyniki pokazują, że działania profilaktyczne przyniosły rezultaty. W relacjach z młodzieżą nadal jednak należy kłaść nacisk na budowanie ich poczucia pewności siebie, świadomości swoich mocnych stron. Niesienie pomocy innym i wykorzystanie talentów sprzyja wzmocnieniu poczucia własnej wartości, a to daje siłę do oparcia się presji grupy. Nadal baczną uwagę należy przykładać do motywacji dzieci do nauki, wytyczania i konsekwentnej realizacji swoich celów systemem „małych kroczków”. Minimalizowanie absencji na zajęciach szkolnych ciągle pozostaje ważnym zadaniem dla młodzieży, rodziców i nauczycieli.
Na realizację projektu Gmina Miasto Elbląg pozyskała kwotę 925 704 zł. Działania projektowe będą kontynuowane do końca roku szkolnego we wszystkich samorządowych szkołach podstawowych i gimnazjalnych w Elblągu.
Program powstał w wyniku diagnozy i analizy problemów dzieci i młodzieży w elbląskich szkołach. Szczególną uwagę zwrócono na zbadanie umiejętności komunikacyjnych uczestników projektu, poziomu pewności siebie i aktywności społecznej, umiejętności pracy w zespole, rozwiązywania problemów, wyznaczania własnych celów życiowych, ryzyka wystąpienia u uczniów uzależnień i sytuacji niepożądanych.
Na początku realizacji projektu - w październiku 2009 - badaniem ankietowym „Mój wybór – moje życie…” objętych zostało 725 uczniów z 25 elbląskich placówek, w tym z piętnastu szkół podstawowych i z dziesięciu gimnazjalnych. Wzięło w nim udział 279 dziewczynek i 435 chłopców z terenu miejskiego oraz dziewięć dziewczynek i dwóch chłopców z terenu wiejskiego.
Wyniki badań wykazały m.in., że najbardziej niepokojącym zjawiskiem wśród młodzieży jest przezywanie innych, używanie wulgarnych słów oraz udział w bójkach chłopców. Przyznała się do tego ponad połowa ankietowanych. W walce ze stresem radzi sobie niewiele ponad połowa uczniów. Większość młodzieży nie zna i nie stosuje technik relaksacyjnych.
Ewaluacja badała także ryzyko wystąpienia u uczniów uzależnień. Spośród wszystkich używek uczniowie najczęściej sięgali po papierosy. Okazało się, że uczestniczące w projekcie dziewczynki – częściej niż chłopcy – przyznawały się do sięgania po papierosy, alkohol i narkotyki. Prawie wszyscy ankietowani zdawali sobie sprawę z przyczyn uzależnienia od alkoholu.
By uczyć się radzić sobie z problemami
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań ankietowych zostały przygotowane programy warsztatów terapeutyczno-edukacyjnych, treningów praktycznych, spotkań z rodzicami oraz wyjść do kina i teatru.
Warsztaty terapeutyczno-edukacyjne są prowadzone w piętnastu podstawówkach i dziesięciu gimnazjach, w których utworzono 59 grup warsztatowych. W każdej grupie odbywa się dwuletni cykl zajęć z udziałem dwóch specjalistów. Łącznie zajęcia prowadzi 80 specjalistów: pedagogów, psychologów i terapeutów. Przeprowadzono dotąd 3 493 godziny warsztatów oraz wyjść do kina i teatru z uczniami. Uczestniczyło w nich 916 uczniów, w tym 365 dziewczynek i 551 chłopców. Odbyło się 70 treningów praktycznych. Polegały one na samodzielnym przygotowaniu m.in. prezentacji, happeningu, akcji charytatywnej, np. w schronisku dla zwierząt. Terapeuci spotkali się także z rodzicami młodzieży, ponieważ postawa, motywacja i umiejętności rodziców są bardzo ważne w procesie wychowania.
Czy profilaktyka coś daje?
Po zakończeniu pierwszego cyklu przeprowadzono kolejną ankietę – ewaluacyjną. Jej wyniki zobrazowały postępy w postawach uczniów.
Pozytywne zmiany nastąpiły we wszystkich badanych obszarach postaw. Największy postęp uczniowie uczynili w zdobywaniu wiedzy dotyczącej uzależnień. Są bardziej otwarci, chętniej mówią o swoich emocjach. Nastąpiło zmniejszenie sytuacji patologicznych – uczestnictwa w bójkach i zażywania narkotyków. W 82,35% badanych placówkach nastąpiło zmniejszenie ilości godzin nieusprawiedliwionych po II semestrze nauki. W 88,23% placówkach zwiększyła się średnia ocen na koniec roku szkolnego. Najsłabiej opanowana umiejętność to świadomość swoich mocnych stron, talentów.
Program się kończy i co dalej?
Wyniki pokazują, że działania profilaktyczne przyniosły rezultaty. W relacjach z młodzieżą nadal jednak należy kłaść nacisk na budowanie ich poczucia pewności siebie, świadomości swoich mocnych stron. Niesienie pomocy innym i wykorzystanie talentów sprzyja wzmocnieniu poczucia własnej wartości, a to daje siłę do oparcia się presji grupy. Nadal baczną uwagę należy przykładać do motywacji dzieci do nauki, wytyczania i konsekwentnej realizacji swoich celów systemem „małych kroczków”. Minimalizowanie absencji na zajęciach szkolnych ciągle pozostaje ważnym zadaniem dla młodzieży, rodziców i nauczycieli.
Na realizację projektu Gmina Miasto Elbląg pozyskała kwotę 925 704 zł. Działania projektowe będą kontynuowane do końca roku szkolnego we wszystkich samorządowych szkołach podstawowych i gimnazjalnych w Elblągu.
Monika Łącka-Martuszewska, UM Elbląg