To najstarsze święto chrześcijańskie obchodzone jest na pamiątkę zmartwychwstania Jezusa. Od początku funkcjonowania w społeczności apostolskiej przeżywano je radośnie, jako czas bogaty w paschalną celebrację świadomości triumfu dobra nad złem.
Zmartwychwstanie Jezusa, które opisuje czytana dzisiaj w świątyniach Ewangelia według św. Jana (20, 1-9) było czczone przez apostołów i wspólnotę wokół nich zgromadzoną od samego początku. Najpierw Wielkanoc obchodzona była w dzień Paschy, przypadający według kalendarza żydowskiego, 14. dnia miesiąca nisan. Jednak po soborze nicejskim w IV wieku ustalono, że Wielkanoc przypadać będzie w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, w związku z czym data święta jest zmienna i przypada między 21 marca a 25 kwietnia. Dodatkowo w roku 1583 po wprowadzeniu kalendarza gregoriańskiego pojawiły się rozbieżności pomiędzy datą Wielkanocy obchodzoną w Kościele rzymskokatolickim, a datą w Kościele prawosławnym, gdzie Wielkanoc (Pascha) obchodzona jest nadal według dat kalendarza juliańskiego.
Od czasu rozprzestrzenienia się chrześcijaństwa na ziemiach polskich wierni rozpoczynali świętowanie Wielkanocy od uczestnictwa w liturgii rezurekcyjnej. Nazwa rezurekcja pochodzi od łacińskiego słowa „resurrectio” i znaczy „powstać powtórnie, zmartwychwstać”.
Na naszej szerokości geograficznej w tym czasie przypada wiosna i przyroda budzi się do życia. W przekazie duchowym i religijnym podkreśla to aspekt odrodzenia, który jest widoczny zarówno w zdobieniach koszyczków ze święconką, jak i stołów wielkanocnych, gdzie królują zielone gałązki barwinku i bukszpanu. W centrum symbolicznych duchowo odniesień znajduje się odradzające się życie, o czym przypominają wszechobecne na stołach wielkanocnych jajka. Są one wykorzystywane zarówno do spożycia, jak i do ozdoby jako pięknie zdobione kraszanki, pisanki i w formie wydmuszek wieszanych na gaikach i maikach. Bogato zdobione jajka są przedmiotem aukcji, podarunków a nawet inwestycji, jak te drogocenne eksponaty Fabergé, które jako dzieła sztuki znajdują się obecnie w kolekcjach muzealnych. Nawiązują one swoją konstrukcją do idei św. Jana Damasceńskiego (ur. ok. 675 w Damaszku, zm. ok. 749 w Mar Saba), który dopatrywał się analogii między budową jajka i kosmosu - skorupę kojarzył z niebem, wyściełającą ją błonę z nieboskłonem i obłokami, białko z wodami, żółtko z ziemią i minerałami. Z jajkiem wielkanocnym wiąże się również wiele tradycji i zabaw, spośród których najbardziej chyba aktualną jest „zajączek” zachęcający zwłaszcza dzieci do poszukiwania czekoladowych i marcepanowych jajek oraz innych niespodzianek w zakamarkach domu lub ogródka. Jajko wielkanocne ma też swego rodzaju pojednawczą. W wielu domach do dnia dzisiejszego śniadanie wielkanocne rozpoczyna się właśnie od dzielenia się jajkiem, a dopiero następnie spożycia po cząstce poświęconych pokarmów i przystąpienia do świątecznej uczty. Przy czym potrawy na gorąco, takie jak żurek, biała kiełbasa czy barszcz przyrządza się zgodnie z tradycją zawsze wcześniej, aby w Niedzielę Wielkanocną tylko je odgrzać. Zwyczaj ten wiąże się z dawnym przekonaniem, że w święto Zmartwychwstania Pańskiego nie wypada gotować i wykonywać większych prac domowych. Powinien to być dobry czas, przepełniony radością i życzliwością, czego wszystkim Czytelnikom serdecznie życzymy.
