UWAGA!

Miłosny pugilares

 Elbląg, Pugilares elbląski
Pugilares elbląski (fot. MAH)

Pugilares - archaiczne słowo, dziś oznaczające portfel, dawniej notatnik tudzież notes. Egzemplarz odnaleziony w Elblągu, w latrynie przy ul. Kowalskiej 5, ozdobiony jest sceną damską-męską wskazującą na ... zaloty. Postacie wyciągają do siebie prawe ręce i wydaje się, że przekazują sobie jakiś przedmiot, być może tabliczkę woskową z wyznaniem miłości lub przysięgą małżeńską. Historia w sam raz na 14 lutego, czyli na walentynki.

Pugilares - było to skórzane etui, służące w średniowieczu do przechowywania woskowych tabliczek.W języku łacińskim wyraz ten dosłownie oznacza tabliczki do pisania. W XIII i XIV stuleciu takie przedmioty były popularne w kręgach dworskich elit, w XV wieku także wśród zamożniejszych mieszkańców miast. Noszono go na piersiach lub przytraczano do pasa. Służył przechowywaniu tabliczek z tekstami modlitw lub ważnymi informacjami.
       Egzemplarz odnaleziony w Elblągu, w latrynie przy ul. Kowalskiej 5, wykonany jest ze złożonego na pół kawałka bydlęcej skóry, zszytego na dłuższym boku. Obie powierzchnie ozdobione są identycznym tłoczonym ornamentem, wykonanym za pomocą stempla na zwilżonej i rozciągniętej na desce skórze. Przedstawia dwie, zwrócone ku sobie, postacie kobiece ujęte w ramę nawiązującą do gotyckich elementów architektonicznych. Analiza ikonograficzna sugeruje, że jest to scena zalotów. Dekoracja przedstawia mężczyznę i kobietę. Mężczyzna, w krótkiej dworskiej fryzurze, opiera rękę na ramieniu kobiety. Ona na lewej ręce trzyma pieska – symbol wierności. Postacie wyciągają do siebie prawe ręce i wydaje się, że przekazują sobie jakiś przedmiot, być może tabliczkę woskową z wyznaniem miłości lub przysięgą małżeńską. Pugilares jest przecięty tuż nad głowami postaci. Obie części łączy przechodzący przez boczne krawędzie skórzany rzemyk, ułatwiający zawieszenie pugilaresu.
       Analogiczne przedstawienie wyrzeźbione jest na ramie lustra eksponowanego w brytyjskim Victoria&Albert Museum. Wykonana z kości słoniowej oprawa zwierciadła powstała w Paryżu ok. 1330 roku.
       Najprawdopodobniej przedmiot ten nie powstał w żadnym z elbląskich warsztatów. Pochodzi zapewne z terenów środkowej Nadrenii lub okolic północnej Francji. Datowany jest na połowę XIV wieku. Można przypuszczać, że należał do jednego z właścicieli tej parceli w latach 1417-1461, Piotra de Willeke lub Wawrzyńca Poscha. Oryginał można podziwiać na wystawie Elbląg Reconditus.
      
Urszula Sieńkowska, kustosz Muzeum Archeologiczno-Historycznego

Najnowsze artykuły w dziale Wiadomości

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
Reklama