Zgodnie z wielowiekową tradycją w okresie Triduum Paschalnego, w świątyniach chrześcijańskich celebrowane są wyjątkowe liturgie, które upamiętniają mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W tym roku, ze względu na przepisy pandemiczne, nabożeństwa i celebracje będą wyglądały inaczej. Błogosławieństwo pokarmów możliwe jest na dwa sposoby.
Triduum Paschalne obejmuje trzy ostatnie dni zamykające okres wielkiego postu i poprzedzające Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, zwaną Wielkanocą. Rozpoczyna je Wielki Czwartek, który obchodzony jest na pamiątkę ustanowienia sakramentu eucharystii i kapłaństwa służebnego. Tego dnia w głównej świątyni danej diecezji sprawowana jest Msza Krzyżma Świętego. Liturgii tej przewodzi biskup, a uczestnicy w niej kapłani, po poświęceniu rozwożą po parafiach diecezji poświęcone oleje, które używane są podczas udzielania sakramentu namaszczenia chorych i bierzmowania. W tym roku, ze względu na obostrzenia pandemiczne, zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego Jacka Jezierskiego na Wielki Tydzień Msza Krzyżma w katedrze św. Mikołaja w Elblągu odbędzie się tylko z udziałem Kapituły Katedralnej i Księży Dziekanów.
W Wielki Czwartek wieczorem we wszystkich kościołach parafialnych koncelebrowana jest uroczysta msza Wieczerzy Pańskiej, która ma symbolizować jedność ofiary Jezusa Chrystusa, jedność Ludu Bożego i jedność kapłaństwa przy jednym stole Pańskim. W tym roku, ze względu na obostrzenia pandemiczne, zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego wieczorna Msza Wieczerzy Pańskiej ma się odbywać bez obrzędu obmycia nóg (co czyniono na pamiątkę umywania przez Chrystusa przed Ostatnią Wieczerzą nóg uczniom) i bez procesji do tzw. Ciemnicy, gdzie kapłan przenosi Najświętszy Sakrament, który znajduje się tam do piątku wieczorem. W trakcie wieczornej liturgii czwartkowej konsekrowana jest taka ilość komunikantów, która musi wystarczyć także na Wielki Piątek, kiedy nie ma liturgii eucharystycznej.
Wielki Piątek
Wielki Piątek to w kościele katolickim czas wyciszenia i skupienia na adoracji Najświętszego Sakramentu znajdującego się w tzw. ciemnicy, symbolizującej miejsce uwięzienia Jezusa. Tego dnia zgodnie z zaleceniami biskupa elbląskiego tzw. ciemna jutrznia odbędzie się w katedrze.
Pierwsza część liturgii wielkopiątkowej składała się zgodnie z tradycją z procesji, adoracji leżąc krzyżem przed obnażonym ołtarzem, liturgii Słowa opisującej Mękę Pańską i modlitwy powszechnej. Druga część to uroczysta adoracja Krzyża i Komunia święta. W tym roku ze względu na obostrzenia pandemiczne, zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego w trakcie Liturgii Męki Pańskiej nie będzie adoracji krzyża przez ucałowanie, tylko ze swojego miejsca w ławkach (bez podchodzenia). Nie będzie także procesji do symbolicznego Grobu Pańskiego. Do rozbudowanej tego dnia modlitwy powszechnej, zgodnie z zaleceniem biskupa elbląskiego, ma być dodane specjalne wezwanie związane z epidemią.
Wielka Sobota i Wigilia Paschalna
Wielka Sobota to trzeci dzień Triduum Paschalnego. Tego dnia zwyczajowo trwała przez cały dzień adoracja Chrystusa w grobie, która ze względu na tegoroczne obostrzenia pandemiczne została mocno ograniczona.
Zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego tradycyjne poświęcenie pokarmów może być zorganizowane w miarę możliwości przed kościołem lub wokół niego, w krótkiej formie, i z zachowaniem przepisów sanitarnych.
Zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego można także dokonać błogosławieństwa pokarmów w domu przed śniadaniem wielkanocnym odmawiając modlitwę Ojcze nasz i błogosławiąc stół znakiem krzyża.
Wieczorem w świątyniach celebrowana jest Wigilia Paschalna, która zwyczajowo połączona była z uroczystym poświęceniem ognia, wniesieniem paschału, poświęceniem wody chrzcielnej i odnowieniem obietnic chrzcielnych. W tym roku, ze względu na obostrzenia pandemiczne, zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego nie będą rozpalane ogniska przed kościołem, paschał ma być zapalony w głównych drzwiach kościoła i wniesiony do prezbiterium, a liturgia Słowa ma być skrócona do maksymalnie czterech czytań.
Liturgia w swej symbolice ma nawiązywać do słów Ewangelii opowiadającej o Zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa (Ewangelia św. Marka 16, 1-8; 1Kor 15, 1-9. 12-20). Chrześcijanie wyznają bowiem, iż w wodach chrztu świętego Bóg wyzwala ludzi od grzechu i daje ochrzczonym życie w wolności Dzieci Bożych w światłości Zmartwychwstałego (List do Rzymian 6, 1-13). Po liturgii, w niektórych kościołach prowadzono zwyczajowo aż do porannej niedzielnej rezurekcji, czuwanie przy grobie, które w tym roku również z powodu obostrzeń epidemicznych zostało ograniczone.
Wielkanoc
Także liturgia Niedzieli Wielkanocnej została ograniczona. W tym roku, ze względu na obostrzenia pandemiczne, zgodnie ze wskazaniami biskupa elbląskiego nie będzie procesji rezurekcyjnej. Kapłan ma przenieść monstrancję z Grobu Pańskiego do prezbiterium i pobłogosławi zgromadzenie, po czym rozpocznie się msza wielkanocna.
Tradycyjne śniadanie wielkanocne rozpoczyna się w domach od zapalenia świecy ustawionej na stole oraz słów aklamacji: Chrystus zmartwychwstał! Prawdziwie zmartwychwstał, Alleluja!, po czym odmawia się modlitwę Ojcze nasz.
Warto pamiętać!
W kościołach obowiązuje zakrywanie ust i nosa oraz limit osób podczas liturgii (1 osoba na 20 m2) przy zachowaniu odstępu nie mniejszego niż 1,5 m. Gdy modlitwa ma miejsce poza kościołem, na terenie przykościelnym, należy zakryć nos i usta, i zachować odstęp 1,5 m. - przypomina biskup elbląski. - Na drzwiach kościoła należy zawiesić aktualną informację dotyczącą limitów osób mogących uczestniczyć w nabożeństwie. Nie wolno przekraczać określonej przepisami liczby. Duże kościoły w miastach powinny ustawić przy drzwiach automaty do dezynfekcji rąk. Trzeba je kupić lub wypożyczyć. W okresie Wielkiego Tygodnia trzeba przed nabożeństwami odkażać ławki.
Osoby słabsze, z grupy podwyższonego ryzyka zachorowania, a także wszyscy, którzy ze względu na limity nie zmieszczą się w kościele, korzystają z dyspensy uwalniającej od obowiązku uczestnictwa w niedzielnych i świątecznych mszach świętych. Zachęcam do korzystania z transmisji nabożeństw w telewizji lub w internecie - informuje w swoim komunikacie elbląski biskup.