1 na 5 uczniów elbląskich podstawówek nie chodzi na lekcje religii. W szkołach ponadpodstawowych ta statystyka wygląda odwrotnie: na szkolną katechezę uczęszcza 1 na 4 uczniów. Są klasy, w których lekcji religii nie ma, bo... nie ma chętnych. Patrzymy na dane dotyczące liczby uczniów szkół prowadzonych przez elbląski Urząd Miasta, którzy zadeklarowali udział w szkolnej katechezie.
„Kościół rzymskokatolicki ma problem - taki wniosek można wyciągnąć analizując liczbę uczniów uczęszczających na lekcje religii w elbląskich szkołach . Im są starsi, tym większa ich ilość rezygnuje z tych zajęć.“ - pisaliśmy w kwietniu tego roku w tekście pokazującym liczbę uczniów deklarujących uczestnictwo w lekcji religii w roku szkolnym 2022/23. We wrześniu poprosiliśmy o takie same dane dotyczące roku szkolnego 2023/24. I... z punktu widzenia katechetów jest jeszcze gorzej. Procent uczniów uczęszczających na religię spadł w porównaniu do roku 2022/23.
W roku szkolnym 2023/24 na lekcję religii rzymskokatolickiej chodzi (a przynajmniej zadeklarowało taką chęć) 5886 uczniów szkół podstawowych (80,66 proc. ogółu uczniów) i 1825 uczniów szkół ponadpodstawowych (27,07 proc.). Dla porównania w ubiegłym roku szkolnym było to odpowiednio 83,54 proc. i 39,37 proc. ogólnej liczby uczniów szkół prowadzonych przez Urząd Miejski w Elblągu.
Procentowo najwięcej uczniów na szkolną katechezę uczęszcza w klasach trzecich szkoły podstawowej - 93,05 proc. To minimalnie, ale jednak mniej niż w trzecich klasach rok wcześniej, wtedy było to 93,34 proc. Warto jednak zwrócić uwagę na spadek uczniów na szkolnej katechezach w poszczególnych rocznikach. Wróćmy do naszych trzecioklasistów w roku szkolnym 2022/23. Uczęszczało ich na lekcje religii - 93,45 procent. W tym roku są uczniami klas czwartych i... na religię chodzi ich „zaledwie“ 85,25 proc. I tak jest w każdym analizowanym roczniku. Po otrzymaniu promocji do kolejnej klasy spada liczba uczniów zainteresowanych szkolną katechezą. Najmniej uczniów na szkolną religię chodzi w klasach ósmych - 60,61 proc. W roku szkolnym 2022/23 71,51 proc. ósmoklasistów uczęszczało na lekcje religii. Trzeba jednak pamiętać, że w szkołach podstawowych w większości przypadków to rodzice decydują czy ich dziecko będzie (lub nie będzie) uczęszczać na lekcje religii.
Na wykresie nr 1 przedstawiliśmy procent uczniów z poszczególnych roczników uczęszczających na lekcje religii w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2023/24 i 2022/23.
W szkołach ponadpodstawowych na katechezę chodzi mniejszość
W szkołach ponadpodstawowych sytuacja wygląda (z punktu widzenia kościoła rzymskokatolickiego) jeszcze bardziej dramatycznie. W tym przypadku trzeba pamiętać, że w roku szkolnym 2023/24 „doszły“ klasy piąte w technikach jako efekt likwidacji gimnazjów i powrotu do czteroletnich liceów i pięcioletnich techników. W szkołach ponadpodstawowych na szkolną katechezę uczęszcza 27,07 proc uczniów. W roku 2022/23 - 39,37 proc. Najwięcej w klasach pierwszych - 37,60 proc. (w roku szkolnym 2022/23 - 45,07 proc.). W tym przypadku nie do końca można się odwołać do statystyk z ubiegłego roku. 83,54 proc. ubiegłorocznych ósmoklasistów uczęszczało na lekcje religii, jednak nie jest to taka sama grupa jak obecni pierwszoklasiści w szkołach ponadpodstawowych. Do elbląskich szkół ponadpodstawowych trafia też młodzież z powiatu elbląskiego, a statystyk dotyczących ich uczestnictwa w szkolnej katechezie nie posiadamy. Najmniej uczniów zainteresowanych szkolną religią uczęszcza do klas czwartych - 14,90 proc. (w roku szkolnym 2022/23 - 29,92 proc.). Warto też zwrócić uwagę, że w niektórych szkołach ponadpodstawowych są już roczniki, w których nie ma lekcji religii z powodu braku chętnych.
Na wykresie nr 2 przedstawiliśmy procent uczniów z poszczególnych roczników uczęszczających na lekcje religii w szkołach ponadpodstawowych w roku szkolnym 2023/24 i 2022/23.
Największy procent uczniów uczęszcza na lekcje religii w Szkole Podstawowej nr 15 - 87,82 proc. Najmniej - w Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego - 5,71 proc. i Zespole Szkół Zawodowych nr 1 - 10,75 proc. W niniejszym zestawieniu nie ujęliśmy Specjalnych Ośrodków Szkolno Wychowawczych. Co rzuca się w oczy, to spadek procentu uczniów uczęszczających na szkolną katechezę w niemal wszystkich szkołach. „Niemal“, gdyż wyjątkiem jest Szkoła Podstawowa nr 25. W roku szkolnym 2022/23 78,85 proc. uczniów tej placówki uczęszczało na szkolną katechezę,obecnie jest to 80,58 proc.
Warto zwrócić uwagę na poważne spadki w niektórych placówkach: w Zespole Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących w ubiegłym roku szkolnym na religię chodziło 58,94 proc. uczniów, w tym... 20,85 proc. To największy spadek, ale nie jedyny. Wśród podstawówek warto spojrzeć na Sportową Szkołę Podstawową nr 3. W poprzednim roku szkolnym była to szkołą, w której na religię uczęszczało najwięcej uczniów, bo aż 93,30 proc. (i był to największy procentowo odsetek uczniów deklarujących uczestnictwo na lekcji religii), w tym roku spadł do 81,40 proc.
Na wykresie nr 3 przedstawiamy procentowy odsetek uczniów w poszczególnych szkołach prowadzonych przez elbląski ratusz (z wyjątkiem SOSW) deklarujących uczestniczenie w szkolnej katechezie.
Plan lekcji bez religii
Warto też popatrzeć jak są zorganizowane lekcje religii w szkołach ponadpodstawowych. Pewną ciekawostką jest fakt, że z powodu braku chętnych lub ich małej ilości szkolna katecheza „wyleciała“ z planów lekcji czwartych klas IV LO, piątych ZSEiO, czwartych i piątych w ZSG, piątych w ZSIŚiU, czwartych i piątych w ZST-I oraz trzecich w ZSZ nr 1. W CKZiU nie ma wcale lekcji religii. Na 35 uczniów chęć uczestnictwa w katechezie zadeklarowały dwie osoby. Uczęszczają one do grup międzyszkolnych. Przypomnijmy: w roku szkolnym 2022/23 religii nie mieli tylko uczniowie czwartych klas w ZST-I. (Pomijamy w tym zestawieniu SOSW).
Z drugiej strony medalu. Uczestnictwo w lekcji religii zadeklarowało 100 procent trzecioklasistów w SP nr 1 i SP nr 18, czwartoklasistów w SP nr 4, szóstoklasistów w SP nr 14.
Efektem takiego spadku liczby uczniów jest spadek liczby godzin lekcji religii. W roku szkolnym 2022/23 w elbląskich szkołach było 980 godzin, w obecnym roku szkolnym jest to 888. Jak się ma to do etatów nauczycieli religii? W 2022/23 w elbląskich szkołach było zatrudnionych 21 księży na 15,83 etatu, w obecnym księży jest tyle samo, ale etatów już 14,82. Powyższe statystyki zakładają, że w każdej szkole uczy inny ksiądz. Świeccy nauczyciele religii: w 22/23 - 38 osób na 38,03 etatu; 23/24 - 35 osób na 33,72 etatu.
Inne religie
W elbląskich szkołach w grupach międzyszkolnych prowadzone są także lekcje z religii innych odłamów chrześcijaństwa. Na religię kościoła zielonoświątkowego obecnie uczęszcza 18 osób (13 uczniów szkół podstawowych i 5 ponadpodstawowych; w ubiegłym roku - 21), na religię greckokatolicką - 43 (26 i 27; w ubiegłym roku także 43), prawosławną - 7 (5 i 2; w ubiegłym roku - 5), kościoła chrześcijan baptystów - 16 (12 i 4; w ubiegłym roku również 16).