Instytut Politechniczny elbląskiej PWSZ zorganizował warsztaty, podczas których przedstawiono wyniki monitoringu jakości wód Zalewu Wiślanego w oparciu o teledetekcję satelitarną. O efektach nowoczesnej metody i jej doskonaleniu w przyszłości z prof. Markiem Krukiem rozmawia Andrzej Minkiewicz.
Andrzej Minkiewicz: Na czym polega metoda badawcza teledetekcją satelitarną jakości wód Zalewu Wiślanego?
Prof. Marek Kruk: Obserwujemy żywiołowy rozwój technik satelitarnych, także tych ukierunkowanych na badanie zjawisk naziemnych. Stosowane metody są coraz bardziej dokładne i dają możliwość precyzyjnego określenia, na przykład jakości wód w Zalewie. W tym przypadku zastosowana została metoda hiperspektralna polegająca na tym, że odbieramy bardzo szerokie spektrum promieniowania, które wraca do spektrometru w satelicie. Po cyfrowym przetworzeniu pokazuje obraz rozmieszczenia różnorodnych zanieczyszczeń interesujących ekologów i ludzi zajmujących się ochroną wód.
Jakie są różnice między dotychczas stosowanymi metodami badawczymi, a tymi z wykorzystaniem satelitów?
Ta metoda daje od razu obraz przestrzenny w odróżnieniu od dotychczasowych, prowadzonych punktowo ze statku czy łódki. I na tym polega olbrzymia przewaga badań satelitarnych, bo umożliwia badaczom natychmiastową ocenę zjawisk występujących w wodach. Taka jest przyszłość monitoringu środowiska, a w naszym przypadku badania jakości wód śródlądowych i zanieczyszczonego akwenu, jakim jest Zalew Wiślany.
Znane są już wyniki badań satelitarnych, które na przestrzeni 17 miesięcy pozwoliły na pięciokrotne monitorowanie wód Zalewu Wiślanego. Jak naukowcy dzisiaj oceniają jakość wód w zalewie?
Nie mam dobrych wiadomości. Jakość wód Zalewu Wiślanego jest daleka od pożądanej, głównie z uwagi na dopływy z różnych źródeł związków fosforu i azotu. Dzięki dotychczasowym badaniom wiemy, że trzeba je kontynuować w kierunku wyjaśniania przyczyn. Skąd np. ten fosfor pochodzi i w jaki sposób krąży on między poszczególnymi komponentami biologicznego środowiska Zalewu Wiślanego. Efektem kolejnych badań powinien być model - narzędzie niezbędne dla szerokiej grupy użytkowników, które odpowie na pytanie, co zrobić z tymi zanieczyszczeniami. Będzie także służył do analizy innych działań człowieka, takich jak np. przekopanie Mierzei Wiślanej, rekultywacja wód w Zalewie czy bagrowanie jego dna. Na te wszystkie, jednak nadal wątpliwości, odpowiedzieć mogą wysublimowane techniki cyfrowe, oparte na modelowaniu matematycznym. Do tego celu zmierzamy w najbliższej przyszłości, przy szerokiej współpracy międzynarodowej.
Prof. Marek Kruk: Obserwujemy żywiołowy rozwój technik satelitarnych, także tych ukierunkowanych na badanie zjawisk naziemnych. Stosowane metody są coraz bardziej dokładne i dają możliwość precyzyjnego określenia, na przykład jakości wód w Zalewie. W tym przypadku zastosowana została metoda hiperspektralna polegająca na tym, że odbieramy bardzo szerokie spektrum promieniowania, które wraca do spektrometru w satelicie. Po cyfrowym przetworzeniu pokazuje obraz rozmieszczenia różnorodnych zanieczyszczeń interesujących ekologów i ludzi zajmujących się ochroną wód.
Jakie są różnice między dotychczas stosowanymi metodami badawczymi, a tymi z wykorzystaniem satelitów?
Ta metoda daje od razu obraz przestrzenny w odróżnieniu od dotychczasowych, prowadzonych punktowo ze statku czy łódki. I na tym polega olbrzymia przewaga badań satelitarnych, bo umożliwia badaczom natychmiastową ocenę zjawisk występujących w wodach. Taka jest przyszłość monitoringu środowiska, a w naszym przypadku badania jakości wód śródlądowych i zanieczyszczonego akwenu, jakim jest Zalew Wiślany.
Znane są już wyniki badań satelitarnych, które na przestrzeni 17 miesięcy pozwoliły na pięciokrotne monitorowanie wód Zalewu Wiślanego. Jak naukowcy dzisiaj oceniają jakość wód w zalewie?
Nie mam dobrych wiadomości. Jakość wód Zalewu Wiślanego jest daleka od pożądanej, głównie z uwagi na dopływy z różnych źródeł związków fosforu i azotu. Dzięki dotychczasowym badaniom wiemy, że trzeba je kontynuować w kierunku wyjaśniania przyczyn. Skąd np. ten fosfor pochodzi i w jaki sposób krąży on między poszczególnymi komponentami biologicznego środowiska Zalewu Wiślanego. Efektem kolejnych badań powinien być model - narzędzie niezbędne dla szerokiej grupy użytkowników, które odpowie na pytanie, co zrobić z tymi zanieczyszczeniami. Będzie także służył do analizy innych działań człowieka, takich jak np. przekopanie Mierzei Wiślanej, rekultywacja wód w Zalewie czy bagrowanie jego dna. Na te wszystkie, jednak nadal wątpliwości, odpowiedzieć mogą wysublimowane techniki cyfrowe, oparte na modelowaniu matematycznym. Do tego celu zmierzamy w najbliższej przyszłości, przy szerokiej współpracy międzynarodowej.
Andrzej Minkiewicz - Telewizja Elbląska