Od lutego tego roku w Elblągu działa sześć specjalnych punktów zbierania elektrośmieci, do których można bezpłatnie oddawać zużyte lub zepsute urządzenia elektryczne i elektroniczne, takie jak sprzęt gospodarstwa domowego, sprzęt audiowizualny, komputerowy i oświetleniowy.
Adresy punktów zbierania elektrośmieci i godziny otwarcia:
Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., ul. Mazurska 42 - poniedziałek-piątek, godz. 6-20.
Elblągdis Sp. z Elbląg, ul. Żeromskiego 2 - codziennie, godz. 9-21
Falco Mazurkiewicz, Gwiazda Sp. J., ul. Rawska 22/24, codziennie 24 h
Ciach Przedsiębiorstwo Wielobranżowe, ul. Warszawska 124, codziennie 24 h
Lotos Paliwa Sp. z o.o., ul. Teatralna 1, codziennie 24 h
Stacja Benzynowa Shell, ul. Płk. Dąbka 132, codziennie 24 h.
Od 21 października 2005 r. obowiązuje w Polsce ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, według której wszystkie zużyte urządzenia działające wcześniej na prąd lub na baterie, m.in. pralki, lodówki, miksery, mikrofalówki, golarki elektryczne, telefony komórkowe, telewizory, wiertarki, komputery, a także świetlówki i żarówki energooszczędne - to odpady, których nie można wyrzucać razem z innymi odpadami do śmietnika. Grozi za to kara grzywny od 500 do 5 000 zł. Zgodnie z tą ustawą, elektrośmieci pochodzące z gospodarstwa domowego można oddać bezpłatnie i w dowolnej ilości do utworzonego w tym celu punktu zbierania, a także do sklepu przy okazji dokonywania zakupu nowego sprzętu (w myśl zasady stary za nowy, bez względu na markę, np. stary mikser za nowy mikser).
Elektrośmieci wyrzucone do śmietnika lub porzucone na łonie przyrody stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla środowiska oraz zdrowia ludzi. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierają szkodliwe substancje (np. freon w lodówkach, rtęć w świetlówkach i kineskopach), które w przypadku złego zagospodarowania urządzeń zużytych, wydostają się na zewnątrz, przenikają do gleby, a następnie do wód gruntowych, zanieczyszczając w ten sposób środowisko. W konsekwencji zatem nieprawidłowe pozbywanie się elektrośmieci może być w przyszłości przyczyną poważnych problemów zdrowotnych u ludzi i zwierząt. Należy więc pozbywać się elektrośmieci w sposób właściwy, czyli oddawać je do punktów zbierania elektrośmieci, skąd trafią do zakładu przetwarzania.
Zużyty sprzęt RTV, AGD, IT i oświetleniowy, przekazany do przetworzenia, poddawany jest demontażowi, a pozyskane z niego surowce do odzysku i recyklingu. Selektywna zbiórka, demontaż w wyspecjalizowanych zakładach przetwarzania oraz unieszkodliwienie niebezpiecznych substancji i pierwiastków, chroni środowisko naturalne przed skażeniem. Z kolei, odzysk surowców i wykorzystanie ich do produkcji nowych urządzeń, zdecydowanie zmniejsza stopień wykorzystania zasobów naturalnych, jak również przyczynia się do obniżenia kosztów technologicznych.
Znak przekreślonego kontenera na śmieci zamieszczony na wszystkich urządzeniach elektrycznych i elektronicznych symbolizuje, że nie wolno wyrzucać ich do śmietnika razem z innymi odpadami.
Substancje szkodliwe zawarte w elektrośmieciach:
- Rtęć zawarta jest w niektórych świetlówkach. Jeśli trafi do zbiorników wodnych, a później przeniknie do mózgów ludzi i zwierząt, powoduje zaburzenia wzroku, słuchu, mowy, koordynacji ruchów, żucia i połykania.
- Związki bromu stosowane są w komputerach. Po przeniknięciu do środowiska powodują u ludzi i zwierząt schorzenia układu rozrodczego oraz problemy neurologiczne.
- Kadm zawarty jest w bateriach urządzeń elektrycznych. Zaburza czynności nerek, funkcje rozrodcze, powoduje chorobę nadciśnieniową, wywołuje zmiany nowotworowe, zaburza metabolizm wapnia, powodując deformację szkieletu kostnego.
- PCB, czyli związki chemiczne, pełnią w urządzeniach funkcje chłodzące, smarujące i izolujące. Po dostaniu się do wód gruntowych przenikają do gleby i atmosfery, a następnie do tkanki tłuszczowej ludzi i zwierząt i powodują m.in. uszkodzenia wątroby, anomalie reprodukcyjne, osłabienie odporności, zaburzenia neurologiczne i hormonalne, opóźnienia w rozwoju niemowląt.
- R-12, czyli freon zawarty w klimatyzatorach i lodówkach, pełni funkcję chłodniczą. Jest szczególnie szkodliwy dla warstwy ozonowej. Od 1998 roku nie wolno go stosować w urządzeniach elektrycznych, jednak spotykany jest w urządzeniach starszego typu.
- Azbest używany jest w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych m.in. ze względu na swoje właściwości izolacyjne. Jest jednak przyczyną wielu chorób np. pylicy azbestowej, raka płuc i nowotworu międzybłoniaka opłucnej.
Więcej o elektrośmieciach można się dowiedzieć, korzystając z bezpłatnej infolinii ElektroEko - 0 800 000 080.