Mieszkańcy Elbląga zwracają się z pytaniami w sprawie opłat za odprowadzanie wód deszczowych, jakie wobec właścicieli nieruchomości stosuje Elbląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. W tym artykule wyjaśniamy, dlaczego i w jakim celu są one stosowane.
Opłaty za wody opadowe stały się ważnym tematem w zarządzaniu zasobami wodnymi oraz ochronie środowiska. W miastach i gminach, gdzie urbanizacja postępuje w szybkim tempie, zarządzanie wodami opadowymi nabiera kluczowego znaczenia. Właściwe gospodarowanie wodami opadowymi nie tylko pomaga w redukcji ryzyka powodzi i podtopień, ale również przyczynia się do ochrony zasobów wodnych i poprawy jakości życia mieszkańców. Opłata za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych w Elblągu z powierzchni utwardzonych pobierana jest od 2009 r., natomiast z powierzchni dachów obowiązuje od 2020 r. Aktualnie za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych rozliczamy niemal 4 tysiące Usługobiorców, ale należy mieć na uwadze, że wśród nich są zarówno właściciele domków jednorodzinnych, przedsiębiorstwa jak i duże spółdzielnie czy miejskie jednostki organizacyjne.
Dwa modele naliczania opłaty
Obecnie funkcjonują dwa modele naliczania opłat za wody opadowe i roztopowe: model administracyjno-prawny oraz cywilnoprawny. Przedsiębiorstwo EPWiK Sp. z o. o. korzysta z modelu cywilnoprawnego. Opłaty za wody opadowe uiszczane są na podstawie umowy o oświadczenie usług odprowadzania wód opadowych i roztopowych zawartych z Odbiorcą usługi. Opłata wprowadzona jest na podstawie ustawy z 23.04.1964r. – Kodeks cywilny, w tym przede wszystkim na podstawie art. 750 k.c. dotyczącego umowy świadczenia usług oraz art. 405 k.c. dotyczącego bezprawnego wzbogacenia.
Opłata za odprowadzanie wód opadowych wyliczona jest na podstawie poniesionych kosztów. Największymi pozycjami w ewidencji księgowej kosztów za odprowadzanie wód opadowych są: podatek od nieruchomości, opłaty za usługi wodne oraz amortyzacja. Podwyższona wysokość stawki, obliczona przez Przedsiębiorstwo zostanie wprowadzona Zarządzeniem Prezesa nr 11/2024 z dnia 06.11.2024 r. i będzie obowiązywała od dnia 01.01.2025 r.
Można zrezygnować, ale...
Usługa odbioru wód opadowych i roztopowych jest odpłatna, gdyż EPWiK Sp. z o.o., pozostając spółką prawa handlowego i wykonując zadania własne gminy wynikające z ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków, prowadzi normalną działalność zarobkową. Jej odpłatność pokrywa koszty ponoszone przez Przedsiębiorstwo z tytułu wnoszenia opłat za usługi wodne do Wód Polskich, eksploatacji, remontów, modernizacji i utrzymania sieci kanalizacji deszczowej.
Elbląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. informuje, że istnieje możliwość rezygnacji z usług świadczonych przez Spółkę, jednak należy wtedy pamiętać, że w takim wypadku obowiązek zagospodarowania wód opadowych i roztopowych pozostaje w zakresie Usługobiorcy. Ponadto odprowadzanie ,,deszczówki’’ do kanalizacji sanitarnej jest zabronione, zatem każda nieruchomość powinna mieć osobną instalację do odprowadzania wód opadowych i roztopowych. Dopuszcza się również ich odprowadzanie na własny nieutwardzony teren, do studni chłonnych lub do zbiorników retencyjnych. Jeśli natomiast zależy nam na zminimalizowaniu kosztów opłaty za deszczówkę, warto zainwestować w zbiorniki, które pozwalają w prosty sposób odzyskiwać i ponownie wykorzystać deszczówkę, zainwestować w odpływy liniowe oraz zminimalizować trwałą nawierzchnię uszczelnioną.
Przewidywane roczne przychody z tytułu opłat za odprowadzanie deszczówki to ok. 9,8 mln zł. Przewidywane roczne koszty to wartość zbliżona do przychodów.
Trwają prace nad systemem odwodnienia
Mając na uwadze problematykę cyklicznie pojawiających się rozlewisk w wyniku intensywnych opadów w niektórych rejonach naszego miasta (np. ul. Niska, Cicha, Zielona) Spółka zleciła opracowanie koncepcji optymalizacji zlewni w najbardziej zagrożonych rejonach (obszar miasta obejmujący zlewnie kanałów deszczowych z wylotami do rzeki Elbląg w ulicy Stoczniowej oraz w ulicy Dolnej) wraz z systemem ich odwodnienia. W opracowaniu wykazano, iż istniejący system odwodnienia tej części miasta w obliczu szybko postępujących zmian klimatycznych, a także ciągłej zmiany infrastruktury zlewni (zwiększanie jej uszczelnienia) nie jest dostatecznie przygotowany, ani wystarczająco elastyczny.
Wykonane obliczenia hydrauliczne wykazały, iż system kanalizacji deszczowej w czasie opadów jest regularnie przeciążony hydraulicznie i to na znacznym obszarze. Aby tej sytuacji zaradzić niezbędne są zarówno rozwiązania techniczne (retencja) jak i systemowe (polegające na przełączeniu północno-wschodniej części analizowanej zlewni do cieku Kumiela).
Na tego rodzaju inwestycje obejmujące swym zakresem tereny miasta Elbląga, przygotowujące miasto na zmiany klimatyczne w prognozowanym okresie (do 2050 roku) potrzebne są kilkudziesięcio lub nawet kilkusetmilionowe nakłady finansowe. Aby mieć możliwość złożenia wniosku o dofinansowanie inwestycji ze środków zewnętrznych w ramach programu FEnIKS działanie 1.02 (termin składania wniosku dnia 31.01.2025r.) Spółka podpisała umowę na opracowanie Programu Funkcjonalno-Użytkowego (PFU) oraz przygotowanie aplikacji konkursowej. Całość realizacji inwestycji, dla zakresu realizacji zgodnego z założeniami koncepcji, została oszacowana na kwotę ok. 18 mln zł, (wartość dofinansowania możliwa do uzyskania z NFOŚiGW do 77%). Środki własne będą pochodziły z opłat pobieranych na ten cel.
Poza planowanymi działaniami inwestycyjnymi w rozwiązania retencyjne deszczówki, Spółka co roku prowadzi działania modernizacyjne i remontowe, poddając istniejące sieci kanalizacji deszczowej naprawie metodami bezwykopowymi (w roku 2024 dokonano tą metodą naprawy kanalizacji w ul. Sadowej, Brzechwy, Łokietka oraz ul. Chełmońskiego). Na 2025 zaplanowano również przebudowę awaryjnego odcinka sieci kanalizacji deszczowej w ul. Brzechwy oraz inne, które będą zweryfikowane podczas przeglądów. Wszelkie inwestycje w infrastrukturę deszczową są czasochłonne oraz kapitałochłonne, jeśli my jako mieszkańcy chcemy ograniczyć skutki coraz częściej występujących deszczów nawalnych to powinniśmy w tę infrastrukturę inwestować.