Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Elblągu realizuje projekt #MłodziŚwiadomi, który dotyczy profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową i jest skierowany do młodzieży z Warmii i Mazur. - Jego celem jest podnoszenie świadomości o sposobach zapobiegania zakażeniom, drogach przenoszenia, metodach diagnostyki oraz skutkach braku leczenia – informuje Sanepid.
Spotkania dla chętnych szkół
Według danych mamy do czynienia ze wzrostem liczby zakażeń w województwie jeśli chodzi o choroby przenoszone drogą płciową, nawet jeśli nie widać tego w "oficjalnych" statystykach Sanepidu gdy chodzi o Elbląg i powiat elbląski, o czym więcej dalej. Dla przykładu, w 2013 roku wskaźnik zachorowań na kiłę na 100 tys. mieszkańców województwa wynosił 1,8, teraz jest to 3,2. W skali kraju wzrósł on z 3,2 do 7,9, choć na przestrzeni ostatnich lat widać też w poszczególnych latach spadkowe pod tym względem tendencje. Inną kwestią jest to, że choroby przenoszone drogą płciową uznawane są przez wielu za temat wstydliwy, więc wymykają się one ze statystyk przez brak zgłoszeń.
Jak informuje Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, projekt #MłodziŚwiadomi realizowany jest od grudnia 2024 r. w szkołach ponadpodstawowych, które zgłoszą chęć uczestnictwa. Prowadzący przedstawiają na spotkaniach z młodymi praktyczne porady dotyczące zdrowia i profilaktyki. Pomysłodawcami inicjatywy są warmińsko-mazurski państwowy wojewódzki inspektor sanitarny lek. wet. Janusz Dzisko oraz prof. Agnieszka Owczarczyk-Saczonek.
Z młodzieżą w Elblągu i powiecie elbląskim spotykają się w ramach projektu Izabela Ostasz i Jolanta Jasińska-Sobańska z sekcji promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej PSSE w Elblągu.
Podchodzić do seksu z głową
- W skali województwa widać duże wzrosty zachorowań zwłaszcza jeśli chodzi o kiłę, HIV, wirusowe zapalenia wątroby, więc warto bić na alarm, a do kogo najlepiej skierować się najpierw? Do młodych, których możemy edukować, którzy niedawno podjęli lub dopiero podejmą współżycie - mówi Izabela Ostasz. - Oczywiście te problemy i ryzyka dotyczą też osób w średnim wieku czy seniorów. Wynika to m. in. z tego, że kobiety po menopauzie nie martwią się o zajście w ciążę, a przecież prezerwatywa to świetna forma profilaktyki przed zachorowaniami – zaznacza nasza rozmówczyni. Dodaje, że w Gdańsku i w Olsztynie działają punkty konsultacyjne, gdzie bezpłatnie, bez skierowania i anonimowo można przebadać się w kierunku HIV, HCV i kiły.
Jak wyglądają spotkania z młodzieżą?
- Nie chodzi o zniechęcanie do współżycia, ale o zachęcanie do bardzo świadomych kontaktów, a także o to, by choroby przenoszone drogą płciową traktowali nie jak coś wstydliwego, ale jak inne choroby, z którymi idzie się do specjalistów. Jeżeli dostrzegamy jakieś dolegliwości co do narządów płciowych czy układu moczowego, wysypkę itd., należy od razu iść do lekarza, nie czekać. Wiele z tych chorób wyleczyć łatwo, np. kiła na wczesnym etapie to kwestia jednej dawki leku. Jeśli jednak ją zlekceważymy, może ona po kilku latach doprowadzić np. do poważnych problemów neurologicznych. Zachęcamy więc młodych ludzi, żeby się badali, żeby się tego nie wstydzili, wskazujemy, do kogo mogą się zwrócić, a nie musi to być lekarz rodzinny, może być to dermatolog. Zachęcamy też dziewczyny do badań ginekologicznych chociaż raz w roku, do robienia cytologii. Mówimy też młodym ludziom, by do konktaktów seksualnych podchodzić z głową. Jeżeli mają nowego partnera lub partnerkę, zaczynają taki nowy etap życia, to żeby zrobić wspólnie badania. Warto podkreślić, że choroby, o których mowa, przenoszą się nie tylko drogą płciową, ale np. przez kontakt z krwią, przez wizytę w gabinecie kosmetycznym czy w salonie tatuażu, gdzie nie przestrzega się standardów sanitarnych itd. Tak rozprzestrzenia się między innymi wirus HCV, który niestety bardzo późno daje o sobie znać, a wyniszcza wątrobę – podkreśla Izabela Ostasz. Pracownicy Sanepidu zachęcają też m. in. do szczepień na HPV, co jest elementem m. in. profilaktyki nowotworowej.
Trochę danych
Jak młodzież odbiera spotkania z przedstawicielami Sanepidu?
- Myślę, że odbiór jest dobry, może nie zawsze zadają wiele pytań, ale na pewno słuchają z zaciekawieniem i z tego jesteśmy bardzo zadowolone. Obawiałyśmy się, jaki ten odbiór będzie, ale to dla nich jednak ważne, życiowe tematy, o których młodzi ludzie często wcześniej nie słyszeli – mówi Izabela Ostasz. Do tej pory przedstawicielki PSSE w Elblągu odwiedziły 4 szkoły w mieście i w powiecie, wkrótce udadzą się do kolejnych pięciu.
Zgodnie z danymi Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, w Elblągu i w powiecie elbląskim w 2024 roku nie odnotowano wzrostów zachorowań w stosunku do 2023 w przypadku wielu chorób.
- Patrzymy na całe województwo, nie zawsze da się przypisać przypadek zachorowania do miejsca. Jeśli chodzi o HCV czy HIV, to można się przebadać anonimowo we wspomnianych punktach konsultacyjno-diagnostycznych, a elblążanie mają takie punkty najbliżej w Olsztynie czy Gdańsku, więc te przypadki nie zostaną wtedy przypisane do Elbląga - tłumaczy Izabela Ostasz.
Na koniec kilka wyliczeń. Przypadków kiły w Elblągu i powiecie było odnotowanych w 2024 roku 5, a w 2023 12. Przypadków rzeżączki w 2024 i 2023 było po 4. Chorób przenoszonych drogą płciową wywołanych przez Chlamydię odnotowano jeden przypadek w 2024, rok wcześniej dwa. W 2024 wykryto 3 zakażenia HIV, w 2023 było ich 5. Przypadków giardiozy jest 5, a rok wcześniej nie odnotowano jej wcale. Wirusowe zapalenie wątroby typów A, B i C odnotowano w 2024 i w 2023 roku po 45 razy.
