- Nie waham się się określić sytuacji, która nastąpiła w temacie wynagrodzeń jako skandaliczną - mówi Jolanta Raczyńska, przewodnicząca elbląskiego oddziału Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników Oświaty i Kultury. Rozmawiamy o postulatach związkowców przedstawionych w petycji skierowanej do elbląskiej Rady Miejskiej i sytuacji finansowej pracowników oświaty.
- Zanim zaczniemy właściwą rozmowę, proszę o przedstawienie związku zawodowego, który Pani reprezentuje.
- Ogólnopolski Związek Zawodowy Pracowników Oświaty i Kultury w Szczecinie działa w sześciu województwach. Ja mam zaszczyt być przewodniczącą oddziału w Elblągu. W naszym mieście do związku należy około 1/4 pracowników szkół, wliczając w to nauczycieli, pracowników obsługi i administracji. OZZPOiK jest członkiem Forum Związków Zawodowych, dzięki czemu mamy tzw. „reprezentatywność“ i co się z tym wiąże możliwość podejmowania różnego rodzaju działań jak np. opiniowanie projektów uchwał Rady Miejskiej, udział w komisjach oceniających kandydatów na dyrektorów szkół.
- Ostatnio zrobiło się o was głośno ze względu na petycję skierowaną do Rady Miejskiej dotyczącą postulatów zmiany organizacji zatrudnienia pracowników obsługi i administracji.
- To pismo odnosi się do bardzo trudnej sytuacji finansowej pracowników zatrudnionych w oświacie: zarówno nauczycieli, jak i pracowników administracji oraz obsługi. Chciałabym to podkreślić: wszystkie te grupy są ważne, bez pracowników każdej z tych grup szkoła nie będzie funkcjonować. Wysłaliśmy je do prezydenta Elbląga Witolda Wróblewskiego, przewodniczącego Rady Miejskiej Antoniego Czyżyka, przewodniczącego Komisji Regionalnej i Promocji Miasta Marka Pruszaka oraz przewodniczącej Komisji Oświaty, Sportu, Kultury i Turystyki Ireny Sokołowskiej. Do wiadomości otrzymał też przewodniczący Forum Związków Zawodowych, oddziału w Olsztynie, Stanisław Koniuszy. Pismo do przewodniczącego Rady Miejskiej zostało zakwalifikowane jako petycja. Na ostatniej sesji Rady Miejskiej radni podjęli decyzję, że właściwym adresatem petycji jest prezydent miasta. Na pismo skierowane do prezydenta, odpowiedział nam wiceprezydent Janusz Nowak. I według nas jest to odpowiedź, że nasze postulaty są niemożliwe do realizacji, bo nie.
- Jak wyglądają obecnie wynagrodzenia w szeroko pojętej oświacie?
- Nie waham się się określić sytuacji, która nastąpiła w temacie wynagrodzeń jako skandaliczną. Największe znaczenie ma oczywiście inflacja, która skutecznie „zjada“ nam pensje. Wysokość uposażenia nauczycieli wynika z Karty Nauczyciela, Prawa Oświatowego oraz uchwał Rady Miejskiej regulujących np. wysokość dodatków motywacyjnych, funkcyjnych. W wyżej wspominanym piśmie zaproponowaliśmy, aby podobną uchwałę, jak w przypadku nauczycieli, uchwalono w przypadku pracowników administracji oraz obsługi. W ten sposób nastąpiłoby unormowanie wynagrodzeń na poziomie całego miasta i, mam nadzieję, będzie skutkowało wzrostem naszych wynagrodzeń. Dziś w szkołach jest... mówiąc kolokwialnie różnie. Pracownicy obsługi i administracji są wynagradzani tylko na podstawie ustawy o pracownikach samorządowych i rozporządzenia określającego kategorię zaszeregowania, która określa stawkę zasadniczego wynagrodzenia. W przesłanym piśmie zwróciliśmy uwagę, że w XXII kategorii zaszeregowania kwota wynagrodzenia zasadniczego wynosi 3600 zł brutto. I to jest najwyższa kategoria. Dla porównania - od 1 stycznia pensja minimalna wynosi 3490 zł brutto, od 1 lipca będzie wynosić dokładnie 3600 zł brutto. Na pierwszy rzut oka widać, że coś jest tu nie tak. We wzmiankowanym piśmie wskazaliśmy, że usystematyzowanie naszych wynagrodzeń dawałoby większe możliwości podwyżek, lepsze wynagradzanie naszych grup zawodowych, jak tylko z kwot wynikających z rozporządzenia. Zasugerowaliśmy rozwiązania, podaliśmy argumenty.
- W odpowiedzi na Wasze pismo wiceprezydent Janusz Nowak odpowiedział, że Waszym pracodawcą jest dyrektor szkoły.
- Tak. Patrząc jednak z drugiej strony, pracodawcą dla nauczycieli również jest dyrektor szkoły i nie jest to przeszkodą, aby funkcjonowała uchwała Rady Miejskiej regulująca kwestię dodatków do pensji nauczycieli. Można zadać pytanie: co stoi na przeszkodzie, aby obok funkcjonowała analogiczna uchwała dotycząca dodatków pracowników administracji i obsługi?
- Teraz powinniście dostać jeszcze jedną odpowiedź prezydenta na to samo pismo, tylko „z innego klucza“.
- Czekamy.
- Ma Pani informacje na temat rozwiązań funkcjonujących w innych miastach?
- Niestety nie. Śledzimy teraz losy analogicznego pisma, które do władz Warszawy wysłał mazowiecki oddział naszego związku. Próbujemy zmienić system wynagradzania pracowników administracji i oświaty. Liczymy na spotkanie, także z innymi organizacjami związkowymi: Związkiem Nauczycielstwa Polskiego oraz „Solidarnością“ z władzami miasta, aby rozwiązać ten problem. Musimy zacząć rozmawiać o bardzo niskich płacach w oświacie. Szukanie rozwiązań jest już koniecznością. Muszę być optymistką i liczę, że do takiego spotkania dojdzie i jakieś rozwiązanie uda się wypracować.
- Jednym z Państwa postulatów jest zrównanie pod względem płacowym pracowników obsługi i administracji we wszystkich placówkach oświatowych prowadzonych przez miasto.
- Od członków naszego związku wiem jakie są rzeczywiste składniki pensji poszczególnych osób zatrudnionych w obsłudze i administracji szkół. Różnice w dodatkach są bardzo duże. W jednej szkole dodatek funkcyjny za pełnienie stanowiska kierowniczego wynosi 200 złotych, w drugiej - analogiczne stanowisko - 500 zł, w trzeciej - 300 zł. I to w porównywalnych szkołach, jeżeli chodzi o liczbę uczniów, liczbę zatrudnionych pracowników. Ma to swoje przyczyny w przeszłości. Kiedyś dyrektor danej placówki ustalił wysokość dodatku na poziomie 500 zł, a drugi, choć teoretycznie mógłby przyznać również 500 zł, przyznał 200 zł. I tak to już od lat funkcjonuje. I właśnie dlatego, żeby nie było tak rażących dysproporcji chcemy zrównania dodatków w szkołach prowadzonych przez samorząd.
- To co mi się nasunęło, jako jedno z rozwiązań do przedyskutowania, to wprowadzenie w przypadku pracowników obsługi podobnego rozwiązania jak w przypadku księgowych. Myślę tutaj o rozwiązaniu podobnym do przeniesienia księgowych do Elbląskiego Centrum Usług Wspólnych.
- Wprowadzenie Elbląskiego Centrum Usług Wspólnych w maju 2020 roku w efekcie przyniosło więcej pracy dla wszystkich. Księgowe, które do tej pory obsługiwały jedna placówkę, w tek chwili obsługują kilka. Osoby z administracji, które „zostały“ w szkole musiały przejąć część ich zadań. Dla przykładu: tu jest 121 stron kart wynagrodzeń pracowników, które muszę wrzucić do Systemu Informacji Oświatowej. Wcześniej robiła to specjalistka ds. płac w naszej szkole. Do tego dochodzi też obsługa emerytów - tylko w Szkole Podstawowej nr 9 jest ich 75 i oni też mają prawo np. do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Dla porównania w szkole są zatrudnione 62 osoby: nauczyciele, pracownicy administracji i obsługi. W szkole są dwa etaty administracyjne: sekretarz szkoły i kierownik gospodarczy. We dwójkę mamy od maja 2020 roku dużo więcej pracy, właśnie ze względu na to, że nie ma już w szkołach głównych księgowych lub specjalistów ds. pracy i płacy. Robi się oszczędności, tylko mam wrażenie, nie tam gdzie powinno...
- Osobnym problemem jest wysokość dodatków dla nauczycieli.
- Otrzymałam niedawno uchwałę Rady Powiatu Goleniowskiego w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli w szkołach prowadzonych przez ten powiat. I przedstawię różnicę. Dyrektor szkoły liczącej od 351 do 550 uczniów zgodnie z tamtejszą uchwałą otrzymuje dodatek funkcyjny z tego tytułu w wysokości 2300 zł. W Elblągu, w szkole podobnej wielkości - 800 zł. Wnioski niech każdy wyciągnie sam.
- Dziękuję za rozmowę.