W naszym cotygodniowym cyklu kontynuujemy wędrówkę po Malborku. Dzisiaj Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK, opisuje m.in. historię związaną ze stacjonującym tu na przestrzeni lat wojskiem.
Plebiscyt
Po pierwszej wojnie światowej ruchy rewolucyjne ogarnęły całą Europę. W Malborku również doszło do rozruchów. 10 listopada 1918 r. powstała rada żołnierska. Podejmuje ona w dwa dni później decyzję o powołaniu straży obywatelskiej, ale na to nie godzą się robotnicy bo chcą powołania straży ludowej.
W lutym 1919 r. w Malborku wybucha strajk, protestujący żądają rewizji w domach w poszukiwaniu ukrytej żywności. Poszukiwania nie przynoszą jednak efektów. 8 września powstaje Komitet do Spraw Polskich na teren powiatu malborskiego, któremu przewodził dentysta Małecki, sekretarzem był drogerzysta Herter, a skarbnikiem piekarz Lulkiewicz, członkiem zarządu był urzędnik pocztowy Kowalski. Na początku 1920 r. powstaje Polska Rada Ludowa, na czele której stanął fabrykant Kulecki.
Wojska niemieckie na żądanie społeczności polskiej opuszczają miasto, a do Malborka wchodzą jednostki włoskie. Tu dodam że na terenach plebiscytowych stacjonowały jednostki włoskie, francuskie i angielskie, jedynie Francuzi byli przychylni interesom polskim. Polskiemu komitetowi utrudniano działanie. W wyniku żądań społeczności z terenów Polski w Malborku zostaje utworzona mieszana policja plebiscytowa składająca się z Polaków i Niemców.
W lipcu przeprowadzono plebiscyt, który niestety Polska przegrała. W sierpniu do miasta powracają wojska niemieckie.
W dwa lata po plebiscycie przed kościołem św. Jana stanął pomnik czczący niemieckie zwycięstwo w plebiscycie,był on autorstwa Victora Heindricha Sieferta.
Wojsko
Wojska różnych nacji narodowościowych stacjonowały początkowo na zamku. Po wygranej wojnie w 1871 r. państwo pruskie otrzymało wysoką kontrybucję i z tych też środków pobudowano miedzy innymi budynki koszarowe już na terenie miasta, zachowały się one do dzisiaj.
Kompleks tych budowli zwany „Czerwonymi Koszarami” przynależał w początkowym stadium do 152 Pułku Piechoty im. Zakonu Niemieckiego (1 Alzacki). W czasie walk w I wojnie światowej zginęło prawie 2800 jego żołnierzy. W pułku tym służyło wiele osób narodowości polskiej. Jego następcą po rozwiązaniu jednostki był 24. Pułk Piechoty, który stacjonował w Malborku za czasów III Rzeszy.
W czasie II wojny światowej w Malborku istniał obóz jeniecki Stalag XX B. Powstał już w 1939 r,. a pierwszymi jeńcami byli żołnierze polscy, później także innych narodowości. W Malborku znajduje się cmentarz żołnierzy brytyjskich, poległych i zmarłych tak w I jak i II wojnie światowej, w sumie 239 osób.
W 1945 r. walki o Malbork trwały od 26 stycznia do 17 marca, prowadziły ją z wojskami niemieckimi oddziały 2 armii uderzeniowej 2 Frontu Białoruskiego dowodzonej przez gen. płk. Iwana Fieduńskiego. W pierwszym dniu zajęty został dworze kolejowy z miastem, natomiast zamek i okolice w końcowej fazie walk. Polskim władzom miasto zostało przekazane oficjalnie 3 czerwca przez komendanta A. Cz. ppłk. A. Denisowa, a do tego aktu doszło na terenie byłej filii fabryki cygar.
Na przestrzeni lat w Malborku lub jego okolicach od 1945 r. stacjonowały różnego rodzaju jednostki wojskowe: 9 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (4 Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego im. gen. bryg. pil. Józefa Smagi); 4 Dywizjon Artylerii Rakietowej (4 Dywizjon Artylerii; 4 Dywizjon Rakiet Taktycznych); 4 Dywizjon Artylerii; 4 Dywizjon Rakiet Taktycznych (rozformowany w 1992 r.); 7 Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego (rozformowany w 1999r.); 1 Samodzielny Batalion Radiotechniczny; 13 Batalion Radiotechniczny; 15 Dywizja Lotnictwa Bombowego; 19 Pułk Moździerzy; 22 Baza Lotnictwa Taktycznego im. gen. bryg. pil. Stanisława Skalskiego; 22 Baza Lotnicza (Królewo Malborskie); 26 Batalion Radiotechniczny; 26 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego; 41 Eskadra Lotnictwa Taktycznego; 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego; 48 Dywizjon Artylerii Rakietowej; 51 Kościerski Pułk Piechoty;
Po pierwszej wojnie światowej ruchy rewolucyjne ogarnęły całą Europę. W Malborku również doszło do rozruchów. 10 listopada 1918 r. powstała rada żołnierska. Podejmuje ona w dwa dni później decyzję o powołaniu straży obywatelskiej, ale na to nie godzą się robotnicy bo chcą powołania straży ludowej.
W lutym 1919 r. w Malborku wybucha strajk, protestujący żądają rewizji w domach w poszukiwaniu ukrytej żywności. Poszukiwania nie przynoszą jednak efektów. 8 września powstaje Komitet do Spraw Polskich na teren powiatu malborskiego, któremu przewodził dentysta Małecki, sekretarzem był drogerzysta Herter, a skarbnikiem piekarz Lulkiewicz, członkiem zarządu był urzędnik pocztowy Kowalski. Na początku 1920 r. powstaje Polska Rada Ludowa, na czele której stanął fabrykant Kulecki.
Wojska niemieckie na żądanie społeczności polskiej opuszczają miasto, a do Malborka wchodzą jednostki włoskie. Tu dodam że na terenach plebiscytowych stacjonowały jednostki włoskie, francuskie i angielskie, jedynie Francuzi byli przychylni interesom polskim. Polskiemu komitetowi utrudniano działanie. W wyniku żądań społeczności z terenów Polski w Malborku zostaje utworzona mieszana policja plebiscytowa składająca się z Polaków i Niemców.
W lipcu przeprowadzono plebiscyt, który niestety Polska przegrała. W sierpniu do miasta powracają wojska niemieckie.
W dwa lata po plebiscycie przed kościołem św. Jana stanął pomnik czczący niemieckie zwycięstwo w plebiscycie,był on autorstwa Victora Heindricha Sieferta.
Wojsko
Wojska różnych nacji narodowościowych stacjonowały początkowo na zamku. Po wygranej wojnie w 1871 r. państwo pruskie otrzymało wysoką kontrybucję i z tych też środków pobudowano miedzy innymi budynki koszarowe już na terenie miasta, zachowały się one do dzisiaj.
Kompleks tych budowli zwany „Czerwonymi Koszarami” przynależał w początkowym stadium do 152 Pułku Piechoty im. Zakonu Niemieckiego (1 Alzacki). W czasie walk w I wojnie światowej zginęło prawie 2800 jego żołnierzy. W pułku tym służyło wiele osób narodowości polskiej. Jego następcą po rozwiązaniu jednostki był 24. Pułk Piechoty, który stacjonował w Malborku za czasów III Rzeszy.
W czasie II wojny światowej w Malborku istniał obóz jeniecki Stalag XX B. Powstał już w 1939 r,. a pierwszymi jeńcami byli żołnierze polscy, później także innych narodowości. W Malborku znajduje się cmentarz żołnierzy brytyjskich, poległych i zmarłych tak w I jak i II wojnie światowej, w sumie 239 osób.
W 1945 r. walki o Malbork trwały od 26 stycznia do 17 marca, prowadziły ją z wojskami niemieckimi oddziały 2 armii uderzeniowej 2 Frontu Białoruskiego dowodzonej przez gen. płk. Iwana Fieduńskiego. W pierwszym dniu zajęty został dworze kolejowy z miastem, natomiast zamek i okolice w końcowej fazie walk. Polskim władzom miasto zostało przekazane oficjalnie 3 czerwca przez komendanta A. Cz. ppłk. A. Denisowa, a do tego aktu doszło na terenie byłej filii fabryki cygar.
Na przestrzeni lat w Malborku lub jego okolicach od 1945 r. stacjonowały różnego rodzaju jednostki wojskowe: 9 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (4 Pomorska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego im. gen. bryg. pil. Józefa Smagi); 4 Dywizjon Artylerii Rakietowej (4 Dywizjon Artylerii; 4 Dywizjon Rakiet Taktycznych); 4 Dywizjon Artylerii; 4 Dywizjon Rakiet Taktycznych (rozformowany w 1992 r.); 7 Pułk Lotnictwa Bombowo-Rozpoznawczego (rozformowany w 1999r.); 1 Samodzielny Batalion Radiotechniczny; 13 Batalion Radiotechniczny; 15 Dywizja Lotnictwa Bombowego; 19 Pułk Moździerzy; 22 Baza Lotnictwa Taktycznego im. gen. bryg. pil. Stanisława Skalskiego; 22 Baza Lotnicza (Królewo Malborskie); 26 Batalion Radiotechniczny; 26 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego; 41 Eskadra Lotnictwa Taktycznego; 41 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego; 48 Dywizjon Artylerii Rakietowej; 51 Kościerski Pułk Piechoty;
WyKa