Z uwagi na długość alei Grunwaldzkiej i jej bogatą historię, opisujemy tę ulicę w odcinkach. Dzisiaj część trzecia, którą jak zwykle przygotował Karol Wyszyński, przewodnik PTTK Elbląg. Opisał fragment alei Grunwaldzkiej od wysokości ulicy Lotniczej do Placu Dworcowego, w tym historię dworca kolejowego, pod który przed wojną można było podjechać tramwajem. A kto wie, gdzie mieściła się Bonanza? Co znajdowało się kiedyś w miejscu dworca PKS? Odpowiedzi znajdziecie w dzisiejszym artykule.
Pawilony dla piwoszy
Wzdłuż al. Grunwaldzkiej w latach 60. XX w. postawiono parterowy pawilon (w mieście były w sumie takie trzy), który miały służyć kulturalnemu spożyciu piwa, ale ta „kultura” nie była najwyższego lotu. Każdemu z pawilonów mieszkańcy nadali nazwy nawiązujące do Dzikiego Zachodu. Obiekt przy al. Grunwaldzkiej był… Bonanzą. Później, w latach 80., pawilon pełnił rolę sklepu z artykułami gospodarstwa domowego, w końcu został rozebrany.
Za amerykańską restauracją znajduje się obecnie dworzec elbląskiego PKS, który został oddany do użytku w 1977 r. To w tym miejscu do 1945 r. znajdowało się kilka obiektów sportowych – korty, boiska, na których rozgrywano mecze piłkarskie, a zimą organizowano lodowisko. Ten sportowy kompleks nie miał trybun. Po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną, było to miejsce składowania zdobyczy wojennych, a w czasach PRL, do chwili budowy dworca, rozkładały się tutaj cyrki i wesołe miasteczka.
Dworzec z XIX wieku
Tam gdzie obecnie stoi budynek dworca PKS, istniał kiedyś mały park ze stawem. Okolice elbląskich dworców zyskały nowe oblicze dopiero kilka lat temu. Plac Dworcowy stał się jedną z wizytówek miasta, odnowiono zarówno budynki PKS, jak i PKP. Przy pętli autobusowej powstał nowy obiekt handlowo-usługowy.
Sam budynek dworca PKP pochodzi z lat. 50. XIX wieku, zachował swój pierwotny wygląd, natomiast wnętrze zostało całkowicie przebudowane. Po prawej stronie dworca kolejowego w parterowym pawilonie od 1933 r. mieścił się posterunek policji, a po 1945 r. – komisariat kolejowy Milicji Obywatelskiej, przekształcony po 1989 r. w komisariat policyjny, następnie zlikwidowany pod koniec XX wieku.
Dworzec kolejowy posiada połączenie z Elbląga w kierunku Malborka i Olsztyna z odgałęzieniem na Braniewo. Do 1945 r. posiadał też połączenie z Ostródą.
Dopiero w 1999 r., z okazji pielgrzymki Jana Pawła II do Elbląga, na terenie dworca powstało podziemne przejście, dzięki któremu podróżni nie muszą nadkładać drogi, by dostać się na Zatorze.
Po lewej stronie dworca PKP znajduje się parterowa przybudówka, w której funkcjonował pocztowy punkt ekspedycji, obsługiwał on przejeżdżające przez nasz dworzec wagony pocztowe. W czerwcu 1993 r. Poczta Polska oddało do użytku nową siedzibę tuż przy dworcu, która istnieje do dzisiaj.
Tuż przy dworcu PKP, po lewej stronie, znajduje się wolnostojący budynek, który do 1945 r. był siedzibą urzędu katastralnego, a w czasach PRL Kolejową Przychodnią Zdrowia. Po jej likwidacji przez wiele lat niszczał. Udało się go wyremontować kilka lat temu, znajdują się w nim obecnie różnego rodzaju firmy.
Tramwajem aż pod dworzec
Od 1895 roku, a więc od powstania trakcji tramwajowej w Elblągu, pod sam dworzec kolejowy podjeżdżały tramwaje. Jeździły od dworca przez Plac Słowiański – Stary Rynek – Studzienną aż do przystani nad rzeką Elbląg. W 1951 r. linię tramwajową przedłużono do ul. Druskiej, a sam podjazd pod budynek dworca został zlikwidowany.
