W Bibliotece Elbląskiej trwają prace związane z realizacją projektu „Digitalizacja, opracowanie i udostępnianie starodruków Biblioteki Elbląskiej”, w ramach którego w okresie 2019–2020 wyselekcjonowane zbiory elbląskiej książnicy wchodzące w skład Narodowego Zasobu Bibliotecznego zostaną zeskanowane, opracowane, zarchiwizowane i udostępnione na stronie Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej w domenie publicznej.
W skład zbioru wchodzą:
Druki medyczne
Stanowią przegląd wiedzy i osiągnięć medyków z okresu XVI–XVIII wieku. Dzieła znajdujące się w zbiorach poświęcone są m.in. diagnostyce i profilaktyce chorób i schorzeń, metodom leczenia praktykowanym w czasach współczesnych autorom opracowań.
Czasopisma starodruczne
Jest to najcenniejsza część zbioru zabytkowych czasopism Biblioteki Elbląskiej, wydanych do 1800 roku. Tematyka dokumentów jest niezwykle obszerna i różnorodna, a w ich skład wchodzą czasopisma o charakterze naukowym, historycznym, kulturalno-literackim, politycznym, przyrodniczym, teologiczno-religijnym, prawnym itd. Czasopisma historyczne zawierają prezentacje wyników badań z zakresu szeroko pojętej historii starożytności, czasów nowożytnych (XVI–XVIII wiek). Czasopisma literackie reprezentowane są przede wszystkim przez tytuły poświęcone recenzjom i krytyce literackiej, niezwykle popularnym w okresie oświecenia. W zbiorze licznie reprezentowane są także periodyki dotyczące nauk przyrodniczych: geografii, biologii bądź botaniki.
Oprawy
Do digitalizacji 3D wytypowano cztery księgi w wyjątkowych oprawach wyróżniające się niezwykłym pięknem i ozdobnością oraz unikatowe ze względu na wytłoczone w skórze superekslibrisy właścicieli. Pierwsza z książek (nr inw. 1030) posiada na przedniej okładzinie złocony superekslibris z herbami Korony Polski I Litwy, druga (nr inw. 1391) wytłoczony na przedniej okładzinie złocony superekslibris kardynała Andrzeja Batorego, bratanka króla Stefana Batorego. Kolejny druk (nr inw. 2093) posiada barokową oprawę wachlarzową (éventail) z przełomu XVII i XVIII wieku. Dekoracyjny wzór na oprawie utworzony jest z zestawionych obok skrzydełek wachlarza odbitych za pomocą pojedynczych tłoków. Motyw wachlarza występuje tutaj w połączeniu z drobnymi ornamentami filigranowymi. Ostatnia poddana digitalizacji 3D (nr inw. 8655) to Biblia w języku walijskim, wydana w Londynie w 1689 roku. Jej pierwszą właścicielką była Maria, królowa angielska, żona Wilhelma III Orańskiego. Biblia królowej oprawiona została w zieloną skórę zdobioną złotymi tłoczeniami. Oprawę wykonał londyński introligator Robert Steel. Ornamentyka utrzymana jest w stylu XVII-wiecznych opraw angielskich. Kolejnym właścicielem książki był szczeciński bibliofil Jacob Perard (1713–1708), oznaczający książki ze swojej kolekcji drzeworytniczym ekslibrisem herbowym. Podarował on książkę bibliotece Gimnazjum Elbląskiego jako dopełnienie kolekcji Biblii. Do Biblii dołączył list charakteryzujący owe cymelium.
Digitalizację opraw w 3D wykonał partner projektu – Regionalna Pracownia Digitalizacji Centrum Spotkań Europejskich „Światowid” w Elblągu. Wkrótce na stronie pracowni będzie można oglądać efekty digitalizacji wyjątkowych opraw.
Polonika
Opracowanych i udostępnionych zostanie 197 druków (poloników z XVIII w.) zeskanowanych w latach 2014–2018. Uzupełnimy tym samych kolekcję poloników z XVI–XVII w. udostępnioną na stronach Elbląskiej Biblioteki Cyfrowej. Tematyka druków związana jest z historią, teologią, prawem i politologią, matematyką i medycyną.
Oprogramowanie
Oprogramowanie dla biblioteki cyfrowej dLibra z wersji 5 zostanie zaktualizowane do wersji 6. Wprowadzonych zostanie szereg zmian, m.in. nowy interfejs aplikacji www z uwzględnieniem współczesnych trendów. Użytkownicy będą mogli korzystać z zasobów cyfrowych nie tylko na komputerach stacjonarnych, ale również na urządzeniach mobilnych, w tym na tabletach i smartfonach. Będzie możliwość przeglądania jednego obiektu z wykorzystaniem kilku różnych formatów prezentacyjnych.
Całkowity koszt projektu to 181 074 zł
Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu Kultura cyfrowa 2019.
----- artykuł sponsorowany -----