Sześć schronów typu P (w tym trzy w pełni przygotowane), 28 ukryć kategorii I (w tym 16 w pełni przygotowanych), 21 kategorii II (w tym 13 w pełni przygotowanych). Miejsc wystarczy dla 6 tys. mieszkańców. Tak wygląda liczba budowli ochronnych w Elblągu. Obecnie trwa ewidencja i sprawdzanie pod kątem możliwości wykorzystania jako ukrycia nowych budynków w mieście.
O podanie tych danych do wiadomości publicznej apelowaliśmy do władz miasta od kilku tygodni, apelowali też o to mieszkańcy. Dzisiaj dostaliśmy odpowiedzi na nasze pytania. Wynika z nich, że niecałe 6 proc. mieszkańców Elbląga może liczyć na miejsce w schronie lub miejscu ukrycia na wypadek wojny. W naszym mieście znajduje się 55 budowli ochronnych - przeznaczonych do zbiorowej ochrony ludności przed środkami masowego rażenia, promieniotwórczymi oraz toksycznymi środkami przemysłowymi.
W wytycznych Szefa Obrony Cywilnej Kraju z 4 grudnia 2018 r. czytamy: „W granicach administracyjnych miast planowanie zbiorowej ochrony ludności w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego powinno być ukierunkowane na docelowe zapewnienie miejsc w budowlach ochronnych oraz ukryciach do doraźnego przygotowania dla co najmniej 25 proc. ogółu ludności zameldowanej na obszarze administracyjnym danego miasta, z uwzględnieniem planów ewakuacji III stopnia dla pozostałej, niechronionej ludności.
Mimo tego ochrona ludności cywilnej Elbląga i tak wygląda lepiej niż średnia krajowa. Wg nieoficjalnych danych w Polsce miejsc w schronach i miejscach ukrycia starczy tylko dla niecałych 4 proc. mieszkańców.
Gdzie się schować?
W Elblągu są trzy w pełni przygotowane schrony kategorii P oraz trzy schrony częściowo przygotowane oraz zakwalifikowane do kategorii P. Literka „P“ oznacza podstawowy poziom ochrony tzn. chronią przed nadciśnieniem powietrznej fali uderzeniowej o wartości ∆pm ≥ 0,03 MPa, skutkami wstrząsu, skutkami obciążeń wtórnych od spadających elementów konstrukcji budynków i zagruzowania, odłamkami bomb i pocisków, promieniowaniem przenikliwym z opadu radioaktywnego, przy zapewnieniu współczynnika osłabienia promieniowania przenikliwego K ≥ 100, oddziaływaniem pożarów w obrębie budynku, w którym usytuowano schron oraz w rejonie wokół schronu, bojowymi środkami trującymi, a w przypadku wyposażenia w odpowiednie urządzenia – chroniące również przed innymi substancjami toksycznymi [na podstawie strony schrony.edu.pl]
16 ukryć jest w pełni przygotowanych i zostało zakwalifikowanych do kategorii I, 13 w pełni przygotowanych ma kategorię II. Częściowo przygotowanych jest 12 ukryć kategorii I i 8 kategorii II. „Co daje łączną liczbę miejsc ochronnych na 6144 mieszkańców miasta bez występowania grup uprzywilejowanych. Przy czym część stanowią schrony i ukrycia usytuowane w obiektach infrastruktury krytycznej, część stanowi stanowiska kierowania. Nie wszystkie schrony i ukrycia znajdują się pod zarządem Urzędu Miejskiego w Elblągu.“ - informuje Joanna Urbaniak, rzecznik prasowy prezydenta Elbląga.
Ukrycia kategorii I zabezpiecza przed nadciśnieniem powietrznej fali uderzeniowej o wartości ∆pm ≥ 0,03 MPa, skutkami obciążeń wtórnych od spadających elementów konstrukcji budynków i zagruzowania, odłamkami bomb i pocisków, promieniowaniem przenikliwym z opadu radioaktywnego, przy zapewnieniu współczynnika osłabienia promieniowania przenikliwego K ≥ 100, oddziaływaniem pożarów w obrębie budynku, w którym usytuowano ukrycie oraz w rejonie wokół ukrycia [na podstawie strony schrony.edu.pl]. Ukrycia kategorii II chronią głównie przed przed promieniowaniem przenikliwym z opadu radioaktywnego, przy zapewnieniu współczynnika osłabienia promieniowania przenikliwego K ≥ 100 oraz przed konwencjonalnymi środkami rażenia, w szczególności przed odłamkami bomb i pocisków, a także zagruzowaniem.
„Zgodnie z „Wytycznymi Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 07.12.2018 r. w sprawie zasad postępowania z zasobami budownictwa ochronnego” na podstawie par. 45 ust. 2 mówiącego o uwzględnieniu w ewidencji ukryć do doraźnego przygotowania, ze względu na potencjalnie korzystne właściwości osłonowe podlegają obligatoryjnie niżej wymienione obiekty budowlane:
1) garaże wielostanowiskowe o konstrukcji żelbetowej w gruncie przynajmniej częściowo,
2) piwnice budynków wykonanych w technologii wielkiej płyty o wysokości do 5 kondygnacji naziemnych włącznie nad piwnicą. - kontynuuje Joanna Urbaniak.
Kiedy nie wystarczy miejsc
Obecnie prowadzona jest ewidencja budowli ochronnych i ukryć, ich wyposażenia. Trwają prace związane ze sprawdzeniem nowo powstałych budynków pod kątem wykorzystania ich części w charakterze ukryć. Przykładem mogą być parkingi Regal Parku przy ul. Królewieckiej. Przygotowano też "Plany szybkiego nadawania zdolności eksploatacyjnej budowli ochronnych” oraz „Plan przygotowania zastępczych budowli ochronnych”.
W razie zagrożenia zostaną zorganizowane doraźne ukrycia zapewniające podstawową ochronę (głównie przed pociskami, odłamkami i spadającym gruzem). „Zostanie powołana komisja do spraw budowli ochronnych, która będzie koordynować przygotowanie doraźnych ukryć wolnostojących na terenach publicznych oraz pomagać wybrać odpowiedni sposób realizacji tych przedsięwzięć na terenie zakładów pracy, wspólnot mieszkaniowych lub w budynkach prywatnych.“ - informuje rzecznik prasowy prezydenta.
Nie wszystkie lokalizacje schronów i miejsc ukrycia są jawne. W wytycznych Szefa Obrony Cywilnej możemy przeczytać: „Publicznemu udostępnianiu nie podlegają informacje o budowlach ochronnych usytuowanych w obiektach infrastruktury krytycznej oraz stanowiska kierowania zadaniami obronno - mobilizacyjnymi (SKZO), którym na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych nadano odpowiednią klauzulę tajności i które ujmowane są w niejawnych wykazach budowli ochronnych.
Urząd Miejski przekazał nam spis schronów i miejsc ukrycie w Elblągu, który publikujemy poniżej. „W przedmiotowym wykazie nie ujęto budowli ochronnych usytuowanych w obiektach infrastruktury krytycznej, stanowiące stanowiska kierowania oraz będące z zasobach spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych.“ - wyjaśnia Joanna Urbaniak.
Wykaz budowli ochronnych będących w zasobach Urzędu Miejskiego w Elblągu
schrony w pełni przygotowane
- Szkoła Podstawowa nr 18 ul. Węgrowska 1, miejsc ochronnych – 50.
ukrycia w pełni przygotowane
- Przedszkole nr 10 ul. Mączna 8, miejsc ochronnych -180.
ukrycia częściowo przygotowane
- Szkoła Podstawowa nr 1 ul. Daszyńskiego 1, miejsc ochronnych -180;
- Szkoła Podstawowa nr 6 ul. Piłsudskiego 4, miejsc ochronnych -150;
- Szkoła Podstawowa nr 15 ul. Modlińska 39, miejsc ochronnych -165;
- Szkoła Podstawowa nr 16 ul. Sadowa 2, miejsc ochronnych -130;
- Szkoła Podstawowa nr 21 ul. Godlewskiego 1, miejsc ochronnych -180;
- Szkoła Podstawowa nr 14 ul. Mielczarskiego 45, miejsc ochronnych -150;
- Zespół Szkół Technicznych ul. Grottgera 71, miejsc ochronnych -150;
- Żłobek nr 2 ul. Asnyka 4, miejsc ochronnych -80.