Murale to nie zwykłe graffiti ani akt wandalizmu. Wręcz przeciwnie, w wielu miastach są powszechną oraz legalną formą ozdoby budynków, uznawaną za dzieło malarstwa ściennego. Ich forma oraz lokalizacja często nie są przypadkowe, a same murale mogą być dla danego miasta pamiątką jakiegoś wydarzenia. Jak to wygląda u nas? Postanowiliśmy sprawdzić stan elbląskich murali. Zobacz zdjęcia.
Pięć lat temu pytaliśmy Czytelników, czy Elbląg potrzebuje murali, prosząc mieszkańców o opinię w tym temacie. Teraz postanowiliśmy sprawdzić, ile nowych murali w mieście powstało i w jakim są stanie (zobacz zdjęcia).
Jak podaje Joanna Urbaniak, rzecznik prasowy prezydenta Elbląga, murale na obiektach miejskich możemy znaleźć na budynku siedziby Zarządu Budynków Komunalnych przy ulicy Ratuszowej 4, budynku PTTK przy ul. Krótkiej 5 oraz budynku mieszkalnym przy ul. Skrzydlatej 7 i ul. Panieńskiej 15-16. Ponadto w tunelu pieszo-rowerowym pod wiaduktem w ciągu ulicy Lotniczej, na dwóch murach ogrodzeniowych, jednym przy ulicy Grochowskiej, a drugim na terenie SP 4 przy ulicy Mickiewicza 41 oraz na ekranie akustycznym przy pętli tramwajowej przy ul. Ogólnej.
Mural w tunelu pod wiaduktem wykonany został w 2019 roku, o czym pisaliśmy tu i nawiązywać ma do ważnych obiektów w Elblągu, takich jak Galeria El czy katedra św. Mikołaja. Natomiast malowidła przy ulicy Grochowskiej są autorstwa uczniów III LO w Elblągu, a tematem projektu była wtedy setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości.
W naszym mieście nie brak też murali na budynkach oraz działkach, które nie są własnością miasta. Zdobią m.in. budynek produkcyjny przy ulicy Wybrzeże Gdańskie 12, budynki usługowe przy ul. Pomorskiej 40 oraz ul. 12 Lutego 34. Przyozdobiony muralem jest też garaż przy ulicy Niskiej czy ul. ks. W. Osińskiego. Więcej budynków garażowych, na których widnieją murale, zauważymy przy ulicy Wojska Polskiego oraz przy parku Planty.
Jaz rzeki Kumieli w parku Dolinka również jest miejscem, w którym można zauważyć tego rodzaju twórczość. Z kolei na starówce zwraca też uwagę „mural dźwiękowy”, który powstał na ścianie kamienicy należącej do wspólnoty mieszkaniowej, znajdującej się naprzeciwko Ratusza Staromiejskiego.
Ważnym dla miasta wydarzeniem, które zostało upamiętnione w postaci muralu jest Sprawa Elbląska. Mural powstał w 2023 roku przy ulicy Ofiar Sprawy Elbląskiej na ścianie jednego z garaży.
Malowidła znajdują się na zewnątrz, a co za tym idzie, narażone są na działanie czynników atmosferycznych. Kto w takim razie odpowiada za ich stan? Kto ma obowiązek o nie dbać?
- Za murale odpowiadają zarządcy danych nieruchomości. Wiele z nich widnieje na obiektach prywatnych - zaznacza Joanna Urbaniak, rzecznik prasowy prezydenta Elbląga..
Co w sytuacji, kiedy mieszkańcy chcieliby jeszcze bardziej ozdobić takimi malowidłami ściany budynków?
- Mieszkańcy mogą zaproponować wykonanie nowych murali poprzez wnioski do budżetu obywatelskiego, które następnie są analizowane i poddawane pod głosowanie - informuje Joanna Urbaniak. - Zarząd Budynków Komunalnych jest w posiadaniu zestawienia nieruchomości, na których takie murale mogłyby w przyszłości powstać. Realizacja muralu z reguły nie wymaga przeprowadzenia jakiejkolwiek procedury formalno-prawnej - informuje Joanna Urbaniak, rzecznik prasowy prezydenta Elbląga. - Wyjątek stanowią obiekty zabytkowe. Wtedy zgodę na umieszczenie muralu musi wydać konserwator zabytków.
Jak dodaje Joanna Urbaniak, jeśli wykonanie muralu proponowane jest na obiektach czy działkach znajdujących się we władaniu miasta, potrzebna jest akceptacja ze strony prezydenta miasta. W przypadku innych obiektów oczywiście potrzebna jest zgoda jego właściciela lub właścicieli.
