- Debata o korupcji pokazała, że wielu z nas ma świadomość, że to zjawisko istnieje w naszym mieście i że gotowi jesteśmy z nim walczyć – uważa koordynator spotkania, Anna Garbarska - Werner z Elbląskiego Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Pozarządowych.
Do instytucji i przedstawicieli różnych środowiska z Elbląga i całego regionu trafia właśnie raport na temat zagrożenia korupcją. Ponad dwudziestostronicowy dokument zawiera referaty specjalistów, wypowiedzi i postulaty uczestników debaty, którą pod patronatem Fundacji Stefana Batorego, w czerwcu zorganizował ESWIP. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele stowarzyszeń, elbląskiej palestry, Inspekcji Handlowej, policjanci i radni.
- Debata pokazała, że osoby, które do nas przyszły mają świadomość, że korupcja jest i że jest w naszym mieście, urzędach, środowiskach zawodowych i że jest to problem - mówi Anna Garbarska - Werner. - Ważne jest jednak to, że osoby te stwierdziły, że trzeba i warto podjąć z nią walkę, bo korupcja dotyka nie tylko tych, którzy "dają", a czasem zmuszeni są dać, ale nas wszystkich.
Gościem specjalnym debaty była szefowa "Programu przeciw korupcji" Fundacji Stefana Batorego, Grażyna Kopińska, która mówiła o zagrożeniach związanych różnymi obliczami korupcji: łapówkami, przekupstwem, obchodzeniem procedur zamówień publicznych, przekupstwem na granicach i w podatkach, niezgodnym z prawem dysponowaniem dobrem publicznym, nieuczciwą protekcją, nepotyzmem czy finansowaniem polityków w zamian za uzyskiwane wpływy.
- Pani Grażyna Kopińska przytoczyła wymowny przykład korupcji – przypomina Anna Garbarska - Werner. - Jeżeli w przetargu wygrywa firma, która dała łapówkę, to zlecona praca zostanie wykonana gorzej, drożej, szybciej się zniszczy i trzeba będzie ją poprawić. Za tę poprawkę zapłaci samorząd, a więc my wszyscy. Za tę samą pracę zapłacimy dwa razy.
W raporcie znaleźć można m.in. uwagi byłej radnej, działaczki społecznej Teresy Bocheńskiej, na temat ograniczonego dostępu do uzasadnień i załączników do podejmowanych przez Radę Miejską uchwał, o braku informacji o programach sesji czy sprawozdaniach z działalności prezydenta.
- Dostęp do tego rodzaju danych mają tylko radni - mówiła w czasie debaty Teresa Bocheńska. - Brakuje też standardów realizowania ustawy o zamówieniach publicznych. Najczęściej liczy się tylko cena usługi, a nie jej jakość.
Podobne uwagi zgłosił także przedstawiciel branży budowlanej. Jest także wypowiedź Arkadiusza Jachimowicza z ESWIP-u, który mówił, że wciąż za mało jest "przejrzystości" w rozdzielaniu publicznych pieniędzy.
- Oczekuję ze strony radnych nacisku na władze miasta, by znane były zasady dotyczące np. finansowania organizacji pozarządowych – uważa Arkadiusza Jachimowicza. - Dziś wiadomo o 1/5 - 1/7 środków.
W dokumencie znaleźć można również opinię szefowej elbląskiej Inspekcji Handlowej, Bronisławy Walawskiej - Pawlak, która opowiada o swoich działaniach na rzecz walki z korumpowaniem inspektorów.
- Rozmawiamy w pracy o problemie korupcji ponieważ, trzeba o tym z pracownikami rozmawiać, wyrażać brak akceptacji, negatywną ocenę zjawisk, o jakich choćby informuje nas prasa – uważa Bronisława Walawska – Pawlak.
Z osiemdziesięciu zaproszonych osób, w debacie wzięło udział tylko 25.
- Nie pojawili się przedstawiciele wielu ważnych instytucji – mówi organizatorka spotkania. - Dla nas jest to objaw nie podejmowania dialogu, chowania głowy w piasek. Nie wierzę, by nikt z danej instytucji nie znalazł czasu na spotkanie.
Organizatorzy spotkania liczą, że zainicjowanie publicznej debaty pozwoli na powstanie lobby przeciwko korupcji.
- Zapraszamy osoby prywatne, firmy, urzędy i organizacje do wspólnych rozmów i działań w walce z korupcją. Wierzę, że jesteśmy w stanie walczyć z korupcją - przekonuje Anna Garbarska - Werner. - Najgorsza jest nasza apatia. Wiele osób uważa, że walka nie ma sensu, że jest to coś, co nas przerasta, ale jeśli powstanie silna grupa, która będzie gotować walczyć z problemem, zwycięstwo jest możliwe.
Jak podkreśla Anna Garbarska - Werner, do walki z korupcją potrzebne jest przede wszystkim przerwanie milczenia w tej sprawie. - Tam, gdzie korupcja kwitnie, ludzie boją się podejmowania jakichś działań, załatwiania spraw w urzędach, bo uważają, że bez łapówki nic nie zrobią - mówi koordynator antykorupcyjnej debaty.
- Rodzi się mit, który nas ogranicza, który sprawia, że jesteśmy bierni, nie korzystamy ze swoich praw. Tymczasem mamy prawo do realizowania własnych planów i przestrzegania prawa nie płacąc za to, nie załatwiając i nie mając znajomości.
Raport na temat korupcji jest dostępny w siedzibie Elbląskiego Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Pozarządowych przy ul. Związku Jaszczurczego. Można go także otrzymać pocztą internetową pisząc na adres e-mail ESWIP eswip@eswip.elblag.pl.
***
Najważniejsze wnioski z debaty "Korupcja - problem każdego z nas"": edukacja obywateli w zakresie ich praw i procedur administracyjnych, edukacja przedsiębiorców i urzędników, stworzenie jasnych procedur działania w celu zmniejszenia uznaniowości urzędników, większy nadzór nad przygotowywaniem i prowadzeniem przetargów publicznych, szerszy dostęp do informacji m.in. o procedurach administracyjnych i rozdziale pieniędzy publicznych, wypracowanie kodeksu etycznego dla różnych grup zawodowych, kształtowanie antykorupcyjnych postaw moralnych.
- Debata pokazała, że osoby, które do nas przyszły mają świadomość, że korupcja jest i że jest w naszym mieście, urzędach, środowiskach zawodowych i że jest to problem - mówi Anna Garbarska - Werner. - Ważne jest jednak to, że osoby te stwierdziły, że trzeba i warto podjąć z nią walkę, bo korupcja dotyka nie tylko tych, którzy "dają", a czasem zmuszeni są dać, ale nas wszystkich.
Gościem specjalnym debaty była szefowa "Programu przeciw korupcji" Fundacji Stefana Batorego, Grażyna Kopińska, która mówiła o zagrożeniach związanych różnymi obliczami korupcji: łapówkami, przekupstwem, obchodzeniem procedur zamówień publicznych, przekupstwem na granicach i w podatkach, niezgodnym z prawem dysponowaniem dobrem publicznym, nieuczciwą protekcją, nepotyzmem czy finansowaniem polityków w zamian za uzyskiwane wpływy.
- Pani Grażyna Kopińska przytoczyła wymowny przykład korupcji – przypomina Anna Garbarska - Werner. - Jeżeli w przetargu wygrywa firma, która dała łapówkę, to zlecona praca zostanie wykonana gorzej, drożej, szybciej się zniszczy i trzeba będzie ją poprawić. Za tę poprawkę zapłaci samorząd, a więc my wszyscy. Za tę samą pracę zapłacimy dwa razy.
W raporcie znaleźć można m.in. uwagi byłej radnej, działaczki społecznej Teresy Bocheńskiej, na temat ograniczonego dostępu do uzasadnień i załączników do podejmowanych przez Radę Miejską uchwał, o braku informacji o programach sesji czy sprawozdaniach z działalności prezydenta.
- Dostęp do tego rodzaju danych mają tylko radni - mówiła w czasie debaty Teresa Bocheńska. - Brakuje też standardów realizowania ustawy o zamówieniach publicznych. Najczęściej liczy się tylko cena usługi, a nie jej jakość.
Podobne uwagi zgłosił także przedstawiciel branży budowlanej. Jest także wypowiedź Arkadiusza Jachimowicza z ESWIP-u, który mówił, że wciąż za mało jest "przejrzystości" w rozdzielaniu publicznych pieniędzy.
- Oczekuję ze strony radnych nacisku na władze miasta, by znane były zasady dotyczące np. finansowania organizacji pozarządowych – uważa Arkadiusza Jachimowicza. - Dziś wiadomo o 1/5 - 1/7 środków.
W dokumencie znaleźć można również opinię szefowej elbląskiej Inspekcji Handlowej, Bronisławy Walawskiej - Pawlak, która opowiada o swoich działaniach na rzecz walki z korumpowaniem inspektorów.
- Rozmawiamy w pracy o problemie korupcji ponieważ, trzeba o tym z pracownikami rozmawiać, wyrażać brak akceptacji, negatywną ocenę zjawisk, o jakich choćby informuje nas prasa – uważa Bronisława Walawska – Pawlak.
Z osiemdziesięciu zaproszonych osób, w debacie wzięło udział tylko 25.
- Nie pojawili się przedstawiciele wielu ważnych instytucji – mówi organizatorka spotkania. - Dla nas jest to objaw nie podejmowania dialogu, chowania głowy w piasek. Nie wierzę, by nikt z danej instytucji nie znalazł czasu na spotkanie.
Organizatorzy spotkania liczą, że zainicjowanie publicznej debaty pozwoli na powstanie lobby przeciwko korupcji.
- Zapraszamy osoby prywatne, firmy, urzędy i organizacje do wspólnych rozmów i działań w walce z korupcją. Wierzę, że jesteśmy w stanie walczyć z korupcją - przekonuje Anna Garbarska - Werner. - Najgorsza jest nasza apatia. Wiele osób uważa, że walka nie ma sensu, że jest to coś, co nas przerasta, ale jeśli powstanie silna grupa, która będzie gotować walczyć z problemem, zwycięstwo jest możliwe.
Jak podkreśla Anna Garbarska - Werner, do walki z korupcją potrzebne jest przede wszystkim przerwanie milczenia w tej sprawie. - Tam, gdzie korupcja kwitnie, ludzie boją się podejmowania jakichś działań, załatwiania spraw w urzędach, bo uważają, że bez łapówki nic nie zrobią - mówi koordynator antykorupcyjnej debaty.
- Rodzi się mit, który nas ogranicza, który sprawia, że jesteśmy bierni, nie korzystamy ze swoich praw. Tymczasem mamy prawo do realizowania własnych planów i przestrzegania prawa nie płacąc za to, nie załatwiając i nie mając znajomości.
Raport na temat korupcji jest dostępny w siedzibie Elbląskiego Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Pozarządowych przy ul. Związku Jaszczurczego. Można go także otrzymać pocztą internetową pisząc na adres e-mail ESWIP eswip@eswip.elblag.pl.
***
Najważniejsze wnioski z debaty "Korupcja - problem każdego z nas"": edukacja obywateli w zakresie ich praw i procedur administracyjnych, edukacja przedsiębiorców i urzędników, stworzenie jasnych procedur działania w celu zmniejszenia uznaniowości urzędników, większy nadzór nad przygotowywaniem i prowadzeniem przetargów publicznych, szerszy dostęp do informacji m.in. o procedurach administracyjnych i rozdziale pieniędzy publicznych, wypracowanie kodeksu etycznego dla różnych grup zawodowych, kształtowanie antykorupcyjnych postaw moralnych.
AJ