(2003-09-18)Fot. Janusz PotrawiakTruso

Truso to osada handlowa, wspomniana w końcu IX w. przez podróżnika anglosaskiego Wulfstana. Jedno z najważniejszych centrów handlowych Morza Bałtyckiego we wczesnym średniowieczu, którego bliższa lokalizacja nastręczała wiele trudności. W 1982 roku odkryto w pobliżu Elbląga, nad jeziorem Drużno (będącym we wczesnym średniowieczu częścią Zalewu Wiślanego), osadę datowaną na IX w., z widocznymi śladami działalności rzemieślniczej. Zarówno chronologia, jak i położenie osady przemawiają za jej identyfikacją z Truso. Jak mówi Marek Jagodziński, odkrywca osady, Truso miało charakter rzemieślniczo-handlowy, a także posiadało własny port. Prace wykopaliskawe prowadzone są tu od 1982 roku. Kończący się sezon archeologiczny przyniósł wiele ciekawych odkryć i ważnych znalezisk, w tym fragment bursztynowego krzyżyka, świadczącego o tym, że do wczesnośredniowiecznej osady docierały już pierwsze oznaki chrześcijaństwa, a także fragmenty słonecznego kompasu z IX wieku. Dzięki tym odkryciom, prof. Heiko Steuer z Uniwersytetu we Freiburgu zadecydował, że w przyszłym roku przyśle do Janowa grupę specjalistów z georadarem, który pomorze archeologom podczas badań portu. Badania archeologiczne dofinansowała Fundacja Współpracy Polsko - Niemieckiej, część kosztów pokryto z budżetu miasta oraz z funduszów Muzeum w Elblągu.