Przed wykonaniem umowy przez strony często się zdarza, iż jedna ze stron jest zobowiązana uiścić pewną sumę pieniężną na rzecz drugiej strony umowy. Taka sytuacja zwykle ma miejsce w obrocie między konsumentami a przedsiębiorcami zawierającymi np. umowę sprzedaży bądź umowę o świadczenie usług.
Konsument rzadko zdaje sobie sprawę, czy suma, którą uiścił przedsiębiorcy, jest zadatkiem czy zaliczką. Pojęcia te są bardzo podobne, ale ich rozróżnienie ma w praktyce ogromne znaczenie, bo wiąże się z odmiennymi skutkami prawnymi.
Przez zadatek rozumie się zwykle sumę pieniężną, przekazywaną przez jedną ze stron umowy na rzecz drugiej strony celem zabezpieczenia wykonania umowy. Jeżeli umowa została prawidłowo wykonana zadatek, zalicza się na poczet ceny towaru bądź usługi. Natomiast gdy konsument nie wywiązał się z umowy (odstąpił od umowy), przedsiębiorca może zachować dla siebie zadatek. W wypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał zobowiązania, konsument może żądać sumy (zadatku) dwukrotnie wyższej niż sam dał.
Należy ponadto podkreślić, iż kwota wręczona stronie staje się zadatkiem tylko wtedy, gdy zostanie to jasno określone w umowie. W innym wypadku będzie to po prostu zaliczka.
Zaliczką zaś jest kwota wpłacana na poczet przyszłych należności i nie stanowi, tak jak zadatek, formy zabezpieczenia wykonania umowy. Jeśli umowa zostanie rozwiązana za zgodą konsumenta i przedsiębiorcy, zwracają oni sobie to, co wzajemnie świadczyli, czyli zaliczka jest zwracana konsumentowi. W przypadku, gdy umowa zostanie rozwiązana z winy konsumenta, zaliczka pozostaje u przedsiębiorcy. Natomiast gdy umowę rozwiąże przedsiębiorca, jest on zobowiązany do zwrotu pobranej zaliczki.
Przez zadatek rozumie się zwykle sumę pieniężną, przekazywaną przez jedną ze stron umowy na rzecz drugiej strony celem zabezpieczenia wykonania umowy. Jeżeli umowa została prawidłowo wykonana zadatek, zalicza się na poczet ceny towaru bądź usługi. Natomiast gdy konsument nie wywiązał się z umowy (odstąpił od umowy), przedsiębiorca może zachować dla siebie zadatek. W wypadku, gdyby przedsiębiorca nie wykonał zobowiązania, konsument może żądać sumy (zadatku) dwukrotnie wyższej niż sam dał.
Należy ponadto podkreślić, iż kwota wręczona stronie staje się zadatkiem tylko wtedy, gdy zostanie to jasno określone w umowie. W innym wypadku będzie to po prostu zaliczka.
Zaliczką zaś jest kwota wpłacana na poczet przyszłych należności i nie stanowi, tak jak zadatek, formy zabezpieczenia wykonania umowy. Jeśli umowa zostanie rozwiązana za zgodą konsumenta i przedsiębiorcy, zwracają oni sobie to, co wzajemnie świadczyli, czyli zaliczka jest zwracana konsumentowi. W przypadku, gdy umowa zostanie rozwiązana z winy konsumenta, zaliczka pozostaje u przedsiębiorcy. Natomiast gdy umowę rozwiąże przedsiębiorca, jest on zobowiązany do zwrotu pobranej zaliczki.
Monika Karczewska - IH Elbląg