Widzimy je na każdym kroku, kiedy wybierzemy się na spacer poza miasto, do Bażantarni lub na działkę, gdzie niekiedy denerwują nas jako zielsko. Nasze prababki według domowych receptur przygotowywały z nich napary, toniki i syropy. Obecnie także przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny przychylnym okiem spogląda na fiołki polne, stokrotki i żółte mlecze.
Sposobów wykorzystania zapomnianych w kuchni smaków roślin leczniczych, często kojarzonych współcześnie bardziej z zielskiem niż z cudownym eliksirem zdrowia i młodości, jest wiele. Do wykorzystania nadają się szczególnie młode listki, łodyżki i kwiatki, które zbierać należy z dala od zatrutych spalinami poboczy ruchliwych dróg. Do zerwania wybieramy roślinki zdrowe, o niezdeformowanych i zbyt wybujałych pędach, co mogłoby świadczyć o znajdujących się w ziemi nawozach sztucznych, które przenikają z wodami gruntowymi z pól uprawnych.
Fiołek wonny
Wygląd: Roślina wieloletnia, 5-10 cm wysokości, z korzeniącymi się rozłogami. Wszystkie liście na długich ogonkach w przyziemnej rozetce, delikatnie owłosione, pod spodem często błyszczące. Blaszka liściowa sercowato-jajowata lub okrągławo-nerkowata, na brzegu lekko karbowana. Kwiaty z koroną ciemnofioletową, rzadko również różową albo białą i z prostą ostrogą tej samej barwy, silnie pachnące. Siedlisko: Luźne lasy i brzegi lasów, zarośla, zakrzewienia śródpolne, brzegi potoków, przydroża. Występuje często na glebach żyznych do wysokości 1400 m n.p.m.
Rozmieszczenie: w Polsce rozpowszechniony na niżu i w niższych położeniach górskich, na północy tylko zdziczały. Okres kwitnienia: Od marca do maja. Substancje zawarte w roślinie: Alkaloid wiolina, saponiny, olejki eteryczne, wiolorutyna, kwasy roślinne. Zastosowanie i działanie: Rozpuszcza śluz przy kaszlu z silnym wydzielaniem śluzu i chroni błony śluzowe przy suchym kaszlu. Przyrządzanie i stosowanie: Korzeń: 1 łyżka jako zimny wyciąg, ale można stosować także całą roślinę. Francuzi robią z kwiatków bratka wykwintną konfiturę, którą dodają do herbaty w okresie zimowym. Dodawane do kąpieli kwiatki bratka lub wykonany z nich olejek przenikają w głąb skóry do naczynek krwionośnych, wzmacniając je po ciężkiej zimie. Taka kąpiel, to wspaniały relaks po męczącym dniu pracy.
Przepis na mleczko do twarzy ze świeżych kwiatków fiołka lub nagietka
Do słoika należy wrzucić garść kwiatów fiołka wonnego lub nagietka. Zalać szklanką gorącego mleka i pozostawić pod przykryciem ok. 15 minut. Do jeszcze ciepłej mikstury trzeba dodać łyżkę miodu i płatów owsianych. Odstawić na 4 godziny w ciemne miejsce. Po czym mleczko jest gotowe do użycia. Przechowywać w lodówce. Sprawdza się przy cerze ze skłonnością do wyprysków.
Fiołek wonny
Wygląd: Roślina wieloletnia, 5-10 cm wysokości, z korzeniącymi się rozłogami. Wszystkie liście na długich ogonkach w przyziemnej rozetce, delikatnie owłosione, pod spodem często błyszczące. Blaszka liściowa sercowato-jajowata lub okrągławo-nerkowata, na brzegu lekko karbowana. Kwiaty z koroną ciemnofioletową, rzadko również różową albo białą i z prostą ostrogą tej samej barwy, silnie pachnące. Siedlisko: Luźne lasy i brzegi lasów, zarośla, zakrzewienia śródpolne, brzegi potoków, przydroża. Występuje często na glebach żyznych do wysokości 1400 m n.p.m.
Rozmieszczenie: w Polsce rozpowszechniony na niżu i w niższych położeniach górskich, na północy tylko zdziczały. Okres kwitnienia: Od marca do maja. Substancje zawarte w roślinie: Alkaloid wiolina, saponiny, olejki eteryczne, wiolorutyna, kwasy roślinne. Zastosowanie i działanie: Rozpuszcza śluz przy kaszlu z silnym wydzielaniem śluzu i chroni błony śluzowe przy suchym kaszlu. Przyrządzanie i stosowanie: Korzeń: 1 łyżka jako zimny wyciąg, ale można stosować także całą roślinę. Francuzi robią z kwiatków bratka wykwintną konfiturę, którą dodają do herbaty w okresie zimowym. Dodawane do kąpieli kwiatki bratka lub wykonany z nich olejek przenikają w głąb skóry do naczynek krwionośnych, wzmacniając je po ciężkiej zimie. Taka kąpiel, to wspaniały relaks po męczącym dniu pracy.
Przepis na mleczko do twarzy ze świeżych kwiatków fiołka lub nagietka
Do słoika należy wrzucić garść kwiatów fiołka wonnego lub nagietka. Zalać szklanką gorącego mleka i pozostawić pod przykryciem ok. 15 minut. Do jeszcze ciepłej mikstury trzeba dodać łyżkę miodu i płatów owsianych. Odstawić na 4 godziny w ciemne miejsce. Po czym mleczko jest gotowe do użycia. Przechowywać w lodówce. Sprawdza się przy cerze ze skłonnością do wyprysków.
mk