Widzimy je na każdym kroku, kiedy wybierzemy się na spacer poza miasto, do Bażantarni lub na działkę, gdzie niekiedy denerwują nas jako zielsko. Nasze prababki według domowych receptur przygotowywały z nich napary, toniki i syropy. Obecnie także przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny przychylnym okiem spogląda na fiołki polne, stokrotki i żółte mlecze znane też pod nazwą mniszka lekarskiego.
Sposobów wykorzystania zapomnianych w kuchni smaków roślin leczniczych, często kojarzonych współcześnie bardziej z zielskiem niż z cudownym eliksirem zdrowia i młodości, jest wiele. Do wykorzystania nadają się szczególnie młode listki, łodyżki i kwiatki, które zbierać należy z dala od zatrutych spalinami poboczy ruchliwych dróg. Do zerwania wybieramy roślinki zdrowe, o niezdeformowanych i zbyt wybujałych pędach, co mogłoby świadczyć o znajdujących się w ziemi nawozach sztucznych, które przenikają z wodami gruntowymi z pól uprawnych.
Mniszek zwyczajny (mlecz)
Wygląd: Trwale zioło z sokiem mlecznym. Liście w zarysie odwrotnie jajowate do lancetowatych, grubo piłkowane, z delikatnie piłkowanymi zębami skierowanymi do tyłu, trawiastozielone, nagie, stopniowo zwężające się w niewyraźny ogonek. Z rozetki wznosi się jedna lub wiele pustych, bezlistnych, strzelistych łodyg, wysokości 20-50 cm, na których końcach znajduje się zawsze jeden koszyczek kwiatowy. Ma on średnicę 3-5 cm, otoczony jest odgiętymi w tył listkami okrywy i rozpościera liczne złotożółte małe kwiaty języczkowate, które tym samym imitują płatki pojedynczego kwiatu. Na nim umieszczone są małe, brunatne owoce, zaopatrzone w parasolowaty narząd lotny, dzięki któremu są roznoszone przez wiatr.
Siedlisko: Żyzne łąki, przydroża i ogrody. Rozmieszczenie: w całej Europie. Okres kwitnienia: Od kwietnia do czerwca. Zawiera witaminę C i B oraz beta-karoten.
Zastosowanie: Korzenie zebrane przed kwitnieniem można spożywać po ugotowaniu. Młode liście zebrane wiosną (do maja) są stosowane do przyrządzania smacznej sałatki. Można też przyrządzać je jak szpinak, uprzednio obgotowując. Roślina zawiera jako substancję rezerwową węglowodan - inulinę i może mieć zastosowanie jako potrawa dietetyczna dla diabetyków. Inne substancje, zawarte we wszystkich częściach rośliny, działają moczopędnie i poprawiają trawienie, wspomagając wątrobę.
Sałatka kwiatowa
Składniki: 1 szklanka posiekanych liści mniszka, pół szklanki główek kwiatków stokrotek, ½ sałaty lodowej lub 1 główka zwykłej, 2 pomidory, 2 jajka na twardo i pół pęczka szczypiorku (może być też bez szczypiorku). Składniki pokroić, wymieszać i polać sosem z: 5 łyżek oliwy z oliwek, wyciśniętym sokiem z pół cytryny oraz solą i pieprzem.
Mniszek zwyczajny (mlecz)
Wygląd: Trwale zioło z sokiem mlecznym. Liście w zarysie odwrotnie jajowate do lancetowatych, grubo piłkowane, z delikatnie piłkowanymi zębami skierowanymi do tyłu, trawiastozielone, nagie, stopniowo zwężające się w niewyraźny ogonek. Z rozetki wznosi się jedna lub wiele pustych, bezlistnych, strzelistych łodyg, wysokości 20-50 cm, na których końcach znajduje się zawsze jeden koszyczek kwiatowy. Ma on średnicę 3-5 cm, otoczony jest odgiętymi w tył listkami okrywy i rozpościera liczne złotożółte małe kwiaty języczkowate, które tym samym imitują płatki pojedynczego kwiatu. Na nim umieszczone są małe, brunatne owoce, zaopatrzone w parasolowaty narząd lotny, dzięki któremu są roznoszone przez wiatr.
Siedlisko: Żyzne łąki, przydroża i ogrody. Rozmieszczenie: w całej Europie. Okres kwitnienia: Od kwietnia do czerwca. Zawiera witaminę C i B oraz beta-karoten.
Zastosowanie: Korzenie zebrane przed kwitnieniem można spożywać po ugotowaniu. Młode liście zebrane wiosną (do maja) są stosowane do przyrządzania smacznej sałatki. Można też przyrządzać je jak szpinak, uprzednio obgotowując. Roślina zawiera jako substancję rezerwową węglowodan - inulinę i może mieć zastosowanie jako potrawa dietetyczna dla diabetyków. Inne substancje, zawarte we wszystkich częściach rośliny, działają moczopędnie i poprawiają trawienie, wspomagając wątrobę.
Sałatka kwiatowa
Składniki: 1 szklanka posiekanych liści mniszka, pół szklanki główek kwiatków stokrotek, ½ sałaty lodowej lub 1 główka zwykłej, 2 pomidory, 2 jajka na twardo i pół pęczka szczypiorku (może być też bez szczypiorku). Składniki pokroić, wymieszać i polać sosem z: 5 łyżek oliwy z oliwek, wyciśniętym sokiem z pół cytryny oraz solą i pieprzem.
mk